Abdulla Qodiriy nomli Jizzax Davlat pedagogika instituti “Pedagogika-psixologiya” fakul’teti “Defektologiya” yo`nalishi iv-bosqich talabasi Xolmuxammedova Ozodaning

Tez aytish

Ariq labida besh terak,

Besh terakka suv kerak.

To`p-to`p ko`k koptok,

Har to`p ko`k koptokda

Bittadan katta ko`k koptok.

“K” tovushi ishtirok etgan gaplarni to`g’ri takrorlash orqali mustahkamlash

Kungaboqar ajoyib o`simlik.

Kunga boqar quyosh harakati bo`ylab harakat qiladi. Shuning uchun uni kungaboqar, kungaboqar, kun bo`lmasa kimga boqar, deyishadi.

“Nima qanday qichqiradi?”

degan hikoya orqali “K” tovushining to`g’ri talaffuzini aniqlash. Bu mashg’ulotning maqsadi – tovushlarga taqlid qilish orqali “K” tovushini aniq va to`g’ri talaffuz etish.

Mashg’ulotga ovoz chiqaradigan o`yinchoqlarni (tovuq, xo`roz, kakku, qurbaqa) va boshqa o`yinchoqlar tayyorlab qo`yiladi. Bunda bolalarga qarata shunday deyiladi.

Bolalar, esingizdami, biz sizlar bilan hayvonot bog’iga sayrga borgan edik. Yo`lda borayotganimizda, katta poliz yonidan chiqib qoldik. Sizlar chumchuqlarni qanday haydab yuborgan edingizlar? (“Kish-kish”).

Biz hayvonot bog’iga etib bordik. U er juda ham chiroyli edi. Birdaniga kakku sayray boshladi: “Ku-ku, ku-ku, ku-ku”.

Kakku qanday sayraydi? (“Ku-ku, ku-ku, ku-ku”).

Biz hayvonot bog’ida uy va yovvoyi hayvonlar bilan tanishdik. Qaytishda anhor bo`yidan o`tdik u erda qurbaqaning “kva-kva-kva” degan ovozini eshitdik.

Qurbaqa qanday qurillar ekan? (“Kva-kva ”).

So`ngra bolalardan predmetli rasmlar orasidan kakku va qurbaqa rasmini topib ko`rsatishlari so`raladi.

Shuni unutmaslik lozimki, agar bog’cha yoshdagi bola bilan 1-2 yil muntazam ravishda individual va frontal (chuqur) ish olib borilsa, ammo uning nutqida hech qanday o`zgarish bo`lmasa, tovushlarni noto`g’ri talaffuz etsa, unda buning sabablarini aniqlash uchun logoped (mutaxassis)ga murojaat etish lozim.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI

1. Karimov I.A. “Barkamol avlod O`zbekiston taraqqiyotining poydevori”. Toshkent. 1998.

   
   

2. Karimov I.A. O`zbekiston kelajagi buyuk davlat. Toshkent. O`zbekiston. 1992.

   
   

3. Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi. Toshkent. O`zbekiston. 1995.

   
   

4. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat engilmas kuch. Toshkent. 1998.

   
   

5. Karimov I.A. Jahon moliyaviy iqtisodiy inqrirozi, O`zbekiston sharoitida uni barataraf etish yo`llari va choralari. Toshkent. 2009.

   
   

6. O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to`g`risida”gi qonuni. 1997.

   
   

7. “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” 1997.

   
   

8. Mustaqil O`zbekistonning yosh avlodni tarbiyalashda mahalla, maktab va oila hamkorligi konsepsiyasi. Toshkent. O`qituvchi. 1994.

   
   

9. Apeeva L.A. «Metodicheskie rekomendasii i pourochnыe razrabotki po obucheniyu, chteniyu i razvitie rechi detey doshkolnogo vozrasta». Toshkent, 2000 g.

   
   

10. «Defektologicheskiy slovar».- M. Vlad.2001 g.

    
    

11. Zayseva G.L. «Jestovaya rech». «Daktilologiya». M., 2000 g.

    
    

12. «Novыe podxodы i puti obucheniya, vospitaniya, korreksii i integrasii detey s problemami v razvitii». - Bishkek, 1998 g.

    
    

13. Rechiskaya «Doshkolnaya surdopedagogika». M., 2001 g. Ye.G.

    
    

14. Logopediya (pod. red. L.S.Volkovoy) - M., 1989.

    
    

15. Muminova L.R., Ayupova M. «Logopediya» T. 1993 y.

    
    

16. Logopedicheskaya ritmika (uchebno-metodicheskoe posobie dlya logopedov spes.det. sadov) Toshkent – 2006.E. N. Nazarova, Sh. BoltaevaD. Nurkeldieva

    
    

17. K.Mamedov, G.Berdiev, SH.Xoliqova. Maxsus psixologiya ma’ruzalar matni. Toshkent, 2001.

    
    

18. «
    
    

    
    Defektologiya» jurnallarining barcha sonlari.
    

19. “Maktab va hayot” jurnali

    
    

20. Shomaxmudova R.Sh., Mo`minova L.R. «Bog`cha va kichik maktab yoshidagi bolalar talaffuzidagi nuqsonlarni tuzatish». T., 1981 y.

    
    

21. Ayupova M. «Korreksion ishlar metodikasi. (ma'ruzalar matni)». T 2005 y.

    
    

22. Kozlov M.Ya., Levin A.L. «Detskaya surdoaudiologiya». Leningrad “Medisina”, 1989 g.

    
    

23. Rau F.F., Beltyukov V.I.i dr. «Metodika obucheniya gluxix ustnoy rechi». M. “Prosveщenie” 1976 g.

    
    

24. Shoabduraxmonov Sh., M.Askarova, A.Xojieva va boshqa. «Hozirgi o`zbek adabiy tili». Toshkent, O`qituvchi, 1980 y.

    
    

25. I
    
    

    
    slombekova Z.. «Talaffuzga o`rgatish va eshitish qobiliyatini rivojlantirish metodikasi» (Ma'ruzalar matni) T.: 2001 y.
    

1 «Туркистон» газетаси, 2005 йил, 10 август.