Abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti fizika-matematika fakulteti

“Do’stingni top va masalani yech”

Barcha o’quvchilarga kartochkalar beriladi. Kartochkalarda masala berilganlari yozilgan. Lekin nimani topish kerakligi yozilmasdan boshqa kartochkaga yozilgan. Bola qo’shnisini ya’ni masala shartining davomini topishi kerak va masalani 2 kishi bo’lib hamkorlikda ishlab o’qituvchiga topshirishlari lozim.
“Xatoga yo’l qo’yma”
Doskada quyidagi formulalar yozib qo’yiladi.
1. ²-b²=(a- )(a+ )
2. (a+ )²= ²+2 b+b²
3. ( +b)²=a²+2a + ²
4. (m- )²=m²-2 m+ ²
5. (5+ )² = + +81
6. 47²-37²=(47- )( +37)
7. ( -3) ( +3)=a²-
8. 61²=360 + +1
O’yin qoidalari: O’qituvchi har 1 komandadan navbat bilan 1 o’qituvchini doskaga chaqiradi. Kvadratcha o’rniga shunday son yoki harfni yozingki, natijada to’g’ri tenglik hosil bo’lsin. Hammasini yozib bo’lgandan keyin formulalarni diqqat bilan tekshirish talab qilinadi.
So’ngra o’ng tomonini yopib qo’yib chap tomonini keltirib chiqarish va aksincha talab qilinadi. Undan keyin esa butunlay formulani yopib qo’yib, uni yozish talab qilinadi.
Topshiriqni to’g’ri bajarsa 5 ball, to’g’ri bajarolmasa 2 ball, tartibni buzganlardan 1 ball ayriladi.
Bu o’yinni 7 sinfda qisqa ko’paytirish formulalarni o’tgandan keyin omil mumkin.
Bu o’yinni “o’nli kasrlar” mavzusi o’tgandan keyin o’ynash mumkin.
“Aqlli poezd” o’yini.
2 guruh o’quvchilar ham sinf doskasi yoniga taklif kilinadi va birinchi o’quvchi qo’liga yumshoq o’yinchoq beriladi, u bitta so’z aytib , 2-o’quvchiga o’yinchoqni yuboradi.
Ma’nodosh so’z aytolmagan o’quvchi o’yindan chiqariladi va uning qo’liga jarima kartochkasi beriladi. To’g’ri javob bergan o’quvchi «Bilimlar saltanati»ga etib keladi va g’olib bo’ladi.
1-o’quvchi: uchburchak
2-o’quvchi: to`g`ri burchakli, o`tmas burchakli, o’tkir burchakli
3-o’quvchi: to`rtburchak
4-o’quvchi: to`g`ri to`rtburchak, kvadrat, parallelogram, romb, trapesiya
5-o’quvchi: burchak
6-o’quvchi: to`g`ri burchak, o`tkir burchak, o`tmas burchak, yoyiq burchak, vertical burchak qo`shni burchak
7-o’quvchi: chiziq
8-o’quvchi : to`g`ri chiziq, egri chiziq, parallel chiziq, chiziq
perpedikulyar chiziq, ayqash chiziq
G’olib o’quvchiga rag’bat kartochkasi beriladi.

“Matematik rebus”

Chiziqli tenglamalarni yechish mavzusida qo’llash mumkin. Doskada har bir guruh uchun quyidagi chizmalar yozib, yoki osib qo’yiladi.

2	+	x	+	3	=	12
+		-		+		-
2	-	5	+	y	=	1
+		-		-		-
1	-	u	+	1	=	6
=		=		=		=
5	+	6	-	6	=	5

Topshiriq: o’zgaruvchilar o’rniga shunday sonlarni yozingki, ular vertikal bo’yicha ham gorizontal bo’yicha ham yozilgan tenglamalarninf ildizlari bo’lsin. Bunday chizmalarni ko’proq tuzulsa o’quvchilarni hammasini o’yinga jalb qilish imkoniyati tug’iladi. Bunday rebuslarni ko’proq yechgan o’quvchilar va ularning guruhi g’olib hisoblanadi.

“Zanjir”
Kavadrat tenglamalarni yechish mavzusi bo’yicha. Har bir qatorning o’quvchilari tenglama yoki tengsizlikni yeching topshiriqli kartochkani oladi. Birinchi o’quvchi topshiriqni bajargach, orqasida o’tirgan o’quvchiga uzatadi, bu jarayon oxirgi partadagi o’quvchi yechgancha davom etadi. Tez va kam xato bilan bajargan qator g’olib hisoblanadi. Birinchi guruh uchun savollar kartochkalari.
Tenglamani yeching:
1. 9x²-1=0
2. 1-4y²=0
3. (x+3)(x-4)=12
4. (x+7)²=100
5. 4x²-3x=0
6. -5x²+7x=0
Har birta yechilgan tenglama uchun 5 ball, tartib uchun ballar olinadi
“Tenglamani tikla va tuz”
Kvadrat tenglamalni tuzish va yechish mavzusiga doir. Sinf uchta guruhga ajratiladi. Ko’fisiyentlari o’rnida kvadratchalar yozilgan kvadrat tenglamalr doskada namoyish etiladi.
1. x²+ x+ =0
2. z²+ z+ =0
3. y²+ y+ =0
Har bir guruhdan bittadan o’quvchi kvadrat tenglama ildizlari dilda tanlab, unga mos koefisiyentlarni topib bo’sh kvadratchalar ichiga yozadi. Keyingi har guruhning birtadan uch o’quvchi bu tenglamalarni yechadi. Qoldan o’quvchilar bu tenglamalarni daftarda yechadi va ildizlarning to’g’riligini signal kartochkalari bilan tasdiqlaydi va shunday keyin yana uchta o’quvchi yangi tenglamalr tuzadi va yana shunday davom etadi.
“So’z tuzish” o’yini.
a) O’quvchilar matematik terminlar harflardan boshqa matematik termin tuzishi lozim. Masalan:
“ Matematika, arifmetika, geometriya, algebra.”