Abdulla oripov lirikasida so`z qo`llashdagi o`ziga xosliklar

arorim,

Tanimda qolmadi madorim.

Bizlarni bir yo`qlab kelibsan,

Vafo qilarmisan, bahorim?!

Yoz o`tdi, kuz o`tdi, qish o`tdi,

Boshlardan savdoli ish o`tdi.

Yurakka izg`irin - nish o`tdi,

Vafo qilarmisan, bahorim?!

Abdulla Oripov o`zining ijodiy faoliyati davomida bir qancha o`lmas ijod namunalarini yaratdiki, ularning hech qaysisi bir-birini takrorlamaydi. Chunki Abdulla Oripov she’riyati – so`zlarning inja olami. Uning ijod mahsulida sinonim so`zlarni mahorat bilan qo`llay olish bilan birga tarixiy, eskirgan so`zlardan ham mahorat bilan foydalanganligini ko`rish mumkin. Barchamizga tanish bo`lgan va yod bo`lib ketgan “Sen bahorni sog`inmadingmi” she`rida qo`llangan “ungur” so`zi sof turkiycha so`z bo`lishiga qaramasdan, bugungi kunda deyarli ishlatilmaydi.

Ungurlarda sakraydi ohu,

Na’matakda sa’va mittijon.

Qorliklardan sipqorilgan suv

Daralarda uradi javlon.

Nigohimdan faqat sen pinhon,

– Sen bahorni sog`inmadingmi? ³

“Ungur” so`zining ma’nosi tog`lardagi tik o`yiq joy, g`or ma’nosini anglatadi, shoir esa ayni shu so`zni qo`llash orqali kam ishlatilayotgan so`zga qayta hayot bag`ishlaydi.

“Ayol” she’rida qo`llangan iltijo ma’nosini anglatadigan “yohu” so`zi ham bugungi kunda deyarli iste’molda qo`llanmaydi, lekin shoir shu so`zni qo`llash orqali she’rga alohida joziba, emotsiya bag`ishlaydi:

Yigitlar maktubin bitganda qondan,

Kelinlar firoqdan chekkanda yohu.

Uning ham panohi qaytmadi jangdan,

O`n to`qqiz yoshida beva qoldi u.

Abdulla Oripov she’rlarinining tahlili shuni ko`rsatdiki, shoir she’rlarida bir xillikka, so`z takroriga yo`l qo`ymaydi, har bir so`z ustida teran mulohaza yuritadi. Shu bois ham uning she’rlari hali hamon xalqi, adabiyot ixlosmandlari dilida mangu yashab kelmoqda.

1^ Қўшжонов М. Камалакдек сержило. “Йиллар армони” тўпламига сўзбоши. -Т.:Ғафур Ғулом номидаги адабиёт саньат.1987. Б.-3.

2^ Орипов А. “Йиллар армони”. -Т.: Ғафур Ғулом номидаги адабиёт саньат.1987. Б.-61.

3^ Орипов А. “Йиллар армони”. -Т.: Ғафур Ғулом номидаги адабиёт саньат.1987. Б.-55.