Abduhamid nurmonov

pozisiya
 
fonemalarni  ajratish  uchun,  kuchsiz  pozitsiya
 
esa  uning 
variantlarini  ajratish  uchun  tayanch  nuqta  bo ‘ladi.
Fonemalarning  perseptiv  (bilib  olish,  anglash)  va  signifikativ 
(farqlash  tom onidan)  kuchli  va  kuchsiz  pozitsiyalari  belgilandi. 
Ularning fikricha,  qurshovidagi tovushlarning  ta'siriga kam berilgan 
maksimal  farqlash  pozitsiyasi  kuchli  pozitsiya  sanaladi.  Xususan, 
unlilar  uchun  urg‘u  osti  pozitsiyasi,  undoshlar  uchun  unli  oldi 
pozitsiyasi  kuchli  pozitsiya  hisohlanadi.
Pozitsiya  tushunchasi 
asosida  M FM   fonema  variantlari  va 
variatsiyalarini  ajratadi.  Jum ladan,  A.A.Reform atskiy  kuchsiz 
pozitsiyalarni  ikkiga  —  perseptiv  kuchsiz  va  signifikativ  kuchsiz 
pozitsiyalarga ajratadi.  Birinchisi  foncma variatsiyalarini,  ikkinchisi 
esa  fonema  variantlarini  hosil  qilishini  ta'kidlaydi.  Birinchisiga 
rus  tilidagi