Abduhamid nurmonov

tovush tipi,  farqlovchi belgilar yig‘indisi 
sifatida 
ta 'r if  berish  bilan  LFM   Praga  tilshunoslari  bilan  umumiylikni 
tashkil  etadi.
Bunga sabab  Praga tilshunoslik to ‘garagining a ’zosi,  fonologiya- 
ning asoschisi  N.S.  Turbetskoy I.A.  Boduen  lingvistik  konsepsiyasi 
t a ’sirida  tarbiyalangan  va  uning  fonem aga  funksiya  nuqtayi 
nazaridan  yondashish  g‘oyasini  rivojlantirgan  edi.
1 Ujep6a 
JI.B. 
PyccKHc  rjiaciibic 
b
 
K a H e c rB c i i ii O M  
h
 
kojih
'
icctbciiiiom
 
o t iio
- 
u i c i i h h
. 
— CFF6,  1912, c.14.
2 UJep6aJI.B. 
O o n c T H K a   ( [) p a im y 3 C K o ro   5i3i>iKa.  — 
Haa. 7-e. — M.,  1963.
130
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Demak,  N.S.  Turbctskoy  va  L.V.  Slicherbaning  fonologik 
qarashlaridagi  umumiylik  har  ikkisining  ustozi  I.A.  Boduenning 
fonologik  konsepsiyasiga  asoslanganligidir.
Shuning  uchun  ham   foncm a  va  uninng  ottenkalari  haqidagi 
L .Shcherba  qarashlari  N .T urbetskoyning  fonem a  va  uning  va- 
riantlari  haqidagi  qarashlari  bilan  g ‘oyat  ham ohangdir.  Shu- 
ningdek,  fonem a  va  uning  variantlari  yoki  otten k alarin i  belgi- 
lash  tam oyili  nuqtayi  nazaridan  ham   u lar  o ‘rtasida  um um iylik 
mavjud.
Fonem aga  LFM   funksional
 
nuqtayi  nazaridan,  M FM   esa 
pozitsion
 
nuqtayi  nazaridan  yondashadilar.  M FM   fonem alarni 
pozitsion  jihatdan  o ‘rganishga  jiddiy  e'tibor  berganliklari  uchun 
fonemalarning  kuchli
 
va  kuchsiz  pozitsiyalarini
 
aniqlashga  qulay 
im k o n iy at  tu g ‘ildi.  Bu  ikki  xil  pozitsiya  fo n em a  va  u n in g  
variantlarini  belgilash  uchun  asos  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Kuchli