Abdijamilova biybisanem abdiraximovna

Buyımnıń bahası 12 000 sum edi. Bul baha izbe-iz eki ret birdey procentke 
arzanlastırılǵannan keyin, buyımnıń bahası 9 720 sum bolǵan. Buyımnıń bahası 
hár saparı neshe procentke arzanlastırılǵan
?[16] 
Bunday máselelerdi sheshe alıw tek ǵana satıwshıga emes, al qarıydar ushında 
áhmiyetli.
IIB xızmetkeri bolıwǵa qızıǵiwshı oqıwshılar ushın tómendegi máselelerdi 
shıgarıp úyretiw olardıń matematikaǵa degen qızıgıwshılıǵinda keltirip shıgarıwı 
múmkin. 
Aydawshı jol háreketi qaǵıydaların buzıp, 
saat 12
00
de kósheniń A noqatınan Almazar 
kóshesine qarap burıldı hám 140 km/saat 
tezlikte háreketin dawam etti.
(3-súwret). Saat 12
00
de MAI xızmetkeri B 
noqatınan taslaq jol boylap 70 km/saat 
tezlikte qaǵıyda buzǵan aydawshınıń jolın 
kesip shıǵıw ushın jolǵa shıqtı.
MAI xızmetkeri kesilispede yaǵnıy C 
noqatında qaǵıyda buzıwshını toqtatıp qala 
alama?
3-súwret
Geologiya tarawı boyınsha tómendegi másele keltirlgen.
Geologlar óz jónelisi boyınsha háreket etip, atta saatına c kilometr tezlik penen 3 
saat 10 minut júrdi; aǵımınıń tezligi saatına a kilometr bolǵan dáryada aǵım 
boyınsha 1 saat 40 minut salda júzdi hám saatına b kilometr tezlik penen 20 saat 
30 minut piyada júrdi. Jónelistiń (km degi) uzınlıǵın s háribi menen belgilep, 

---

43
geologlar basıp ótken jol formulasın jazıń. Eger a=3,3 km/saat, b=5,7 km/saat, 
c=10,5 km/saat bolsa, jónelistiń uzınlıǵın esaplań.
Geometriya hám áskeriy jumıs. 
1.
Áskerler sızǵısh hám sozılǵısh qol 
járdeminde gózlengen aralıqtı anıqlay 
aladı. Eger 4-súwrettegi sızǵıshtıń 
tankti qaplaytuǵın uzınlıǵı 5 
sm
, 
jelkeden sızǵıshqa shekemgi bolǵan 
aralıq 50 
sm 
hám tanktiń uzınlıǵı 6,86 
m
bolsa, tankǵa shekemgi bolǵan 
aralıqtı tabıń.[16] 
4-súwret
2.
12 km biyiklikte ushıp baratırǵan 
samolyot ushıwshısı onnan 13 
km
uzaqlıqta júzip baratırǵan kemeni hám 
onnan 
20 
km
uzaqlıqta júzip 
baratırǵan birinshi kemeni kórdi. (5-
súwret). Bul kemeler arasındaǵı 
aralıqtı anıqlań. [16] 
5-súwret 
Matematikanı oqıtıwda oqıtıwshı tek ǵana standart emes al tipik 
mashqalalardı sheshiw usılların, yaǵnıy durıs matematikalıq pikirlew, 
matematikanıń turmıstaǵı sociallıq áhmiyetin kórsetiw. Oqıwshılar menen 
islesiwde motivaciyıń tiykarı tek ǵana oqıwdı tabıslı juwmaqlap, mámleketlik 
imtixanlardı tapsırıw hám universitetlerge kiriw emes, al úlken bolıwǵa durıs 
qábiliyetti qáliplestiriwde bolıp tabıladı. Buning ushın matematika pánlerin 
úyreniwde teoriyanı úyreniwden tısqarı, matematikanı ―insaniylastırıw‖ǵa,onın 
ámeliy tárepine itibar qaratılıw kerek. 

---

44