Аба (Хўж.) – она: абам джоқ,иштə. Абай (Хўж.,Қўнғ.,Манғ.) – дўқ,пўписа. Абақламақ

джүкли II (Хўж., Қўнғ., Қ.чоқ.) – серҳосил.
джүмәләк (Бер.) – 1.аёллар сочига қўшиб ўрилган ип; 2. Соч ўрами.
джүпкәрләмәк (Хўж.) – маъқулламоқ, гәбин джүпкәрләп вотырады (Қр.ноқ).
джүрмәл (Хўж., Қ.чоқ) – юргич, юрағон: джүрмәл ат (Хўж).
З
забыйн – 1.кафил: муңа мен забыймман (Манғ.); 2.зомин
забыйн чықармақ (Бер.) – қойил қилмоқ.
зав (Қ.бой) - икки баландлик орасидаги узун чуқурлик; 2.зовур.
зағама (Манғ., Хўж., Бер., Қўнғ.) – кепчик.
зағара балық – зоол. камбала.
зағырдатмақ//задырдатмақ – қақшатмоқ; зириллатмоқ.
задыр (Манғ.) – қамишдан ишланган қуш овлайдиган узунчоқ сават.
зайсув (Тўртк.) – захоб: зайсув қурытылған (А. бод).
заққы (Хўж.) – дакки; таъна: бар, заққыңны қатыныңа эт (Қирқ.)
заққы болмақ (Хўж., Қўнғ.) – жонга тегмоқ, безор қилмоқ.
заққым – заҳар: ылая йәгәниң заққымың боғай. (Бер.)
заман – вақт, пайт: бир заман – бир пас, бир оз.
замарық – бот.замбурғ, қўзиқорин.
замбылча//замча (Тўртк.)-замча (Манғ., Хўж., Бер) – ҳандалак; чархы замча – катта, йирик ҳандалак; хәсәки замча – кичик ҳандалак (Қ.бой); сары замча, ала замча, пухар замча, чархы замча, ақ замча (Манғ.).
занана этик (Хўж.) – эск. аёллар киядиган этик.
занталақ (Тўртк., С.бий) – ярамас бебош.
заң -(Хўж., Қўнғ., Қ.чоқ.) – қонун-қоида, расм-русм.
запыран//запран – 1.зардоп; 2.заъфарон, сариқ (ранг).
зараңрамақ (Тўртк.) – қаттиқ, зориқиб йиғламоқ.
зат I – нарса,предмет: бир затты қалдырып кеткән джоқ (Хўж.).
зат II – кузир (карта ўйинида) : қолыңда зат көп чығарда:н (Қ.бой).
зат III – қариндош-уруғ; ҳулар бизәрдиң затымыздан әмәc (Манғ.).
затраңлап қачмақ – жуда тез югуриб қочиб кетмоқ.
зәбәрдән зәбәр – фолк. забардастдан ҳам забардаст.