Аба (Хўж.) – она: абам джоқ,иштə. Абай (Хўж.,Қўнғ.,Манғ) – дўқ,пўписа. Абақламақ

дултə - куйдирилган қаймоқ, ёғ қолдиғи.
думлəк (Манғ.,Хўж., Қўнғ.) – кичик тепа, дўнг, баландлик.
думчə (Қ. қиз.) – чойдиш , чой қайнатадиган кичик мис қумғон.
дуриштə//дуруштə - терт (беда билан сомон аралашмаси).
дуркун-дуркун – тўда-тўда: дуркун-дуркун малы бар еди. (Хўж.).
дуррə ( Тўртк. Бер.) – 1. қоракўл қўйлар думбаси учидаги ўсимта; 2. дарра ( рўмолни ешиб қилинган дарра).
дусəмби (Бер.) – шовқин-сурон, тўполон.
дусдəмəн// дустəмəн (Бер., Манғ.) – чалқанча, чалқанчасига.
ду:з ( Тўртк., С.бий) – текислик, яланг жой.

Э
эджəшмəк – ўчакишмоқ, тортишмоқ.

эзик (Хўж. Қўнғ.) - ғижим, мижиғ : эзик чалбыр (Хўж.).
эзув ( Бер.,Хўж.,Қўнғ.) – икки лабнинг туташган жойи.
ейəр –дузий ( Тўртк., С.бий) – эгар-жабдуқ.
эйбий ( Тўртк., Бер.) – ие ,э (ҳайратланиш) : эйбий, сен Бийкапаниң улымысан( Бер).
экесли (Бер.,Манғ.) – ақлсиз, жинни.
экибаштан – барибир; ҳар ҳолда, қандай бўлмасин.
экқат ( Бер., Манғ.,Хўж.) – ҳомиладор.
элəджəк (Хўж.) – ювош ( ҳайдаганда кетаверадиган мол).
элгəзəр ( С.бий) ~ элгəзер (Қўнғ.) – елак: əслиндə əлəк деймиз, элгəзəр дейсəдə тушунəмиз (Қўнғ.).
элли – 1. енли, енлик; 2.бармоқ кенглигига тенг узунлик ўлчови: тɵрт элли – тўрт энлик : той бергəн занғар, қой бергəн занғар бир елли джибин айады (Манғ.). 3.эллик.
эл-ова ( Тўртк., С.бий) – қўни- қўшни.
элти (Манғ., Бер.,Хўж.) - еск. 1. хотин, мулла ва эшонларнинг хотини: элтилəри хизмəт этəр (Манғ.) 2.диндор шахсларнинг хотинига мурожаати.
эн – белги, тамға (чорва молларига қўйиладиган бирор белги).
энə - буви: мен атамңин анасын энə деймəн (Манғ.).
энəғар – эҳа эҳе (ҳайрат ва таажжуб): пай энағар, ылақадан джувəри қарма этип йесең, қулағыңды кесибасада билмийсəн ( Манғ.).
энə дəрйа – Амударё ( Амударёнинг асосий ўзани).