A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

p. 188 v. d.
Haşim, Nazar İnayeti, Semerkandlı Maruf Resuli, Şakir Süleyman, Mü­min Khoca, Seyyid Ahmed Neziri, Mahmud Subay.
Bolşevik devrinde çıkan Kazak mecmualarının münderecatından bir kısmını, misal için, burada gösterelim: «Sana» mecmuasının 1923 te neşrolunan jlk sayısında rnühendis Tmışbay oğlu Mehmedcan, «Türk ve Moğol tarihinin ana hatları»; doktor Dostmehmed oğlu Khalilin fiz­yoloji, teknik, heyete ait dört makalesi; Calen oğlu Kerim «Kimya sa­hasında yenilikler»; Divay oğlu Ebubekir «âsârıatika tetkik usulleri»; M.A. «Kazakistanın nüfusu ve ziraat istatistiği»; sonra s. 49-130 da hep edebiyat ve millî medeniyet meseleleri, folklor ve etnografya ma­lûmatı, genç şâirlerin şiir ve hikâyeleri. Mecmuanın ikinci sayısında: Batyas oğlu «Maarif meseleleri»; Tmışbay oğlu Mehmedcan, «Ediğe destanının tahlili»; Arkalık, «İnsanın biyoloji ve hilkat meseleleri»; Kazakistan İlmî kongresinin mazbatalarından bir kısmı, s. 63-128 yaz­ma eserlere ve halk edebiyatına ait makaleler ve materyaller.
«Qızıl Qazaqıstan»m 1927 ve 1928 de 'neşrolunan cüzlerinde ezcümle şu makaleler bulunmaktadır: İktisadiyattan: Şerif oğlu Sabır «Kazakistanda petrol meseleleri» (cüz 61), «Emba’da petrol istihsali­nin yıllık hesabı» (cüz 71), «Emba’da petrol’istihsali» (cüz 74); Ka­zaklardan yüksek kısım amele yetiştirme meselesi» (cüz 76-78); Ku- lumbat oğlju Uzukbay, «Kazakistan iktisadiyatının beş yıllığı» (cüz 64- 65). «Kazakistanın köy iktisadiyatı» (cüz 66-67); Satıbay oğlu Kanış, «Karagandı ve Spas ocaklarında maden istihsalâtı» (cüz 69-70) ; «Tur- Jan mevkiindeki kurşun ocaklarının hal ve istikbali» (cüz 71); «Kar- sakbay ocaklarından bakır istihsalâtı (cüz 74-75); Sarımolda oğlu Ka- bilbek, «Kazakistan sanayii» (cüz 66-67) ; Toktabay oğlu Kerim, «Ka­zakistanda göçebeleri yerleştirme meseleleri» (cüz 71). Tarihten: Rıs- qul oğlu Turar, «1916 yılı kıyamı» (cüz 11-14, 15-18); Saat oğlu A- limcan, «Bükey'Ordada 1.9 1 7-1 9 1 8 yılı inkılâbının tarihi» (cüz 61-63) ; Er ali «Kazakistanın inkılâp tarihi» .( 76-78); Bekimbet oğlu, «1916 yılı Karakalpak isyanı» (cüz 61) ; Sarıbay oğlu, «Bükeyde inkılâp tarihi» (cüz 71). İçtimaiyat ve terbiye meselelerinden: İsa oğlu Uraz, «Millet­ler ve kapitalist milletler» (cüz 71); Gayıpnazar oğlu, «Kazakistanda milletler münasebeti (cüz 71); Banne «Şark memleketlerinde _ milliyet meseleleri» (cüz 76-78) ; Hamza, Kazakistanın İçtimaî teşkilât usulleri» (cüz 66-67); Bayazıd, «Akmola vilâyetinde siyasî terbiye meseleleri» cüz 71); Arık kı;zı Naime, «Kazakistanda kadınlan meselesi» (cüz 66- 67). Edebî ve medenî meselelerden: Tokcikit oğlu Şahmerdan, «Millî edebiyat meseleleri» (cüz 59-60) ; «Şair Mağcanın âsârmı tenkit» (cüz 64-65), «Yeni devir ve yeni medeniyet» (cüz 74-75); Elcas «Şair Çol-
panın âsârmı tahlil» (cüz 64-65) ; Membet gelini Medine «Güzel yazı- lar meseTeTeri» (cüz 61) ; Örenbek, «Millî tiyatronun iki yıllık hesabı» (cüz 66-67) ; muhtelif şiirler ve hikâyeler. .
«Cana Mekteb» mecmuası da yine bu kadar zengindir. O cümle­den cüz 7-8 de «Kazakistanm tabiî coğrafyası»; Kırbalası, «Karakha- nım, Başkurt hikâyesi»; cüz 9-10 da Cansüer oğlu İlyas «Ural vilâye­tinde 1916 yılı merdikâr meselesi» (mezkûr sene vakıalarına ait Böltrik akın ve Alban Asanın hâtıraları) ; Ayüke oğlu Kanaatin 1916 yılı ikin- citeşrin 21 inde mahkeme huzurunda söylediği sözler; cüz 14-15 «Ta­rihî materyalizm», «Kazakistan ilim encümeni tarafından kabul olunan İlmî ıstılahlar» ; cüz 27 Toktıbay oğlu Kerim, «Kazakıstanda arazi me­seleleri» mühimdir. «Ayal Teridiği» mecmuasında Kazakistanda İçtimaî ve siyasî sahada çalışan Kazak kadınlarının haltercümeleri ve resimle­ri, şiirler ve hikâyeler şayanı dikkattir. «Cana Edebiyyat» mecmuasının bu yıl neşrolunan nüshalarında Muştambay oğlu' İçirişin «Abay*m şiir­lerini tahlil» adlı makalesi., (sayı 7); Kaldıbay oğlunun Kine Sarı zama­nına ve meşhur şâir Nurcan Akın’a ait neşrettiği. malûmat (sayı 9); • «Uysun Tülebek’e ait rivayetler» (sayı 11) mühimdir. Kazakların bu büyük fikir mecmuasına kalemiyle iştirak ederi yazıcılar sıfatiyJe şu isimler sayılmaktadır: Baydılda oğlu Abrakman (Ubeydullah oğlu
Abdurrahmaı.), Tuğcay.ı oğlu Appas, Culdubay oğlu Moldağalı, Cusup (Yusuf) bek oğlu Gaunza (Hamza), Tokcıgit oğlu Şaymerdan, Sadi- vakas oğljj. İsmail, Se-ypulda (Seyfullah) oğlu Seken, Mukan oğlu Sabit, Mayili oğlu 3ayunbet. (Bay MuhammeÜ), Sızdık (Sıddık) oğlu Cakan, Tokmembet oğlu Aşikar, Cansüger oğlu İlyas, Abdıgadır (Abdülkadir) oğlu Kalmakan, Aymavut oğlu Cusupbek, Turmancan oğlu Ötebay, Mutambay oğlu Îdrîs, Dönentay oğlu Sabit, Şana , oğlu Cumat, Sersem- bay oğlu G§‘ken, Bel oğlu örimbek, Nurcan oğlu Samat (Abdüssamed) , Maldıbay ı ğlu Elim, Müsreb oğlu Gabit (Abid), Beken oğlu llcas, Or- manbay oğlu Cumabay, Devletbay oğlu Mecit, Ospan (Osman) oğlu Ömer, Atavulda t At' -.1 ah) oğlu Manşır, Ur ustam (Rüstem) oğlu Zi- yabek, Asyarı oğlu At^rakman, Sarıbay oğlu Şamğalı, Ayıtkoca oğlu Sabir, Kencebaj/ oğlu Beysembay, Canıbek oğlu Canızak, Arıştan oğlu Cusupbek, İs kızı Sara, Kulcan gelini Nazipa (Nazife), Mamıt (Mah­mut) gelini Emine, Bala₄vbay oğlu Salken, Sekerbay oğlu Bekmugâmbet, Kemenger oğlu Kuşeke, Mamıt oğlu Akımbet (Ak Muhammed), Ak- membet oğlu Canakmet (Can Ahmed), Kongıratbay oğlu Kalçan, Ba- yızaq oğlu İsa. Kazdıklarda yalnız edebiyata hasrolunan bu mecmuaya yazılariyle iştirak ed/en daimî yazıcıların sayısı böylece 45 i geçiyor, hal­buki 1917 inkılâbından önce Kazak edebiyatını idare eden ve bugün
— 5 19 —