A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

0
‘zgaruvchanligi (harorat, namlik va b.) 
xarakterlidir;
-
asriy
va 
chuqurlikdagi
nurash zonasi. Bu yerda doimiy harorat 
va tepa qismidagi qatlamlar bosimi ostida kristallik jismlaming paydo 
bo‘lish jarayoni bo‘lib o‘tadi (kolloidlar eskirishi).
Tog‘ jinslarining nurashi natijasida hosil b o ‘lgan jinslam ing 
o ‘z joyida qolgan qismiga 
elyuviy
yoki 
elyuvial yotqiziq
deyiladi, 
ya’ni 
e ly u v iy -
bu zamonaviy nurash zonasi bo‘lib, maxalliy jinsning 
nurashi natijasida hosil bo'lgan.
Cho‘kindi tog4 jinslarining hosil bo‘lish bosqichlari
-
Fizikaviy va kimyoviy
nurash;
- Nurash mahsulotlarining suv yoki havo yordamida bir 
joy dan 
ikkinchi joyga 
ко ‘chirilishi
(qorishma yoki parcha 
ko‘rinishida);
• Nurash mahsulotlarining 
yotqiziqlari (otlojenie)
:
• 
fizikaviy
nurash mahsulotlari ko‘rinishida (turli siniq 
parchalar);
• suvli qorishmalardan tuzlarning cho‘kishi natijasida;
- jonzodlar va o lsimliklar faoliyati natijasida.
-
Diagenez -
bo‘sh (yumshoq) cho‘kindidan jinsning 
shakllanishi - cho‘kindining to g‘ jinsiga aylanish jarayoni.
Chockindi tog‘ jinslari tasnifi.
C holkindi tog‘ jinslari sinflari:
kelib chiqishi bo‘yicha:
• siniq parchali: bo‘sh (yumshoq), sementlashgan (qattiq);
• organogen;
- kimyoviy;
• hosil bo‘lish sharoitlari bo‘yicha:
• dengiz sharoitida;
164

---

* kontinental (quruqlikda).
Cho‘kindi tog‘ jinslarining xos xususiyatlari.
1) 
qatlamlilik
- yotqizilish sharoitlarining o ‘zgarishi bilan 
bog‘liq bo‘lgan turli tarkibli, turli rangli va turli qalinlikdagi 
qatlamlarning ketma-ket kelishi.
2
) cho‘kindi 
tog‘ 
jinslarining 
qatlamli 
joylashishi 
tasvirlangan:
3) 1 -