A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

Jinsningnom i
БЮЪ
 % ning ulushi
mineral lar
chuqurlikdagi
quyma
nordon 
S i0 2,
7 5 ... 65%
kvars, dala
shpatlari, slyuda
granit
kvarsli porfir
0
‘rtacha 
S i0 2,
6 5 ... 52%
dala shpatlari,
rogovaya obmanka,
biotit
sienit, diorit
ortoklazli
porfir, andezit
asosiy 
S i0 2,
52...40%
labrador, avgit,
olivin
gabbro
diabaz, bazalt
ultraasosiy 
S i0 2,
40% dan kam
olivin, avgit, kon
minerallari
peridotit,
dunit
Magmatik tog‘ jinslari massiylaridagi yoriqlar va
bo‘laklar. 
•
Magmaning sovishi jarayonida tog4 jinslari massivida yoriqlar 
paydo bo4ladi, bu yoriqlar massivni alohida bloklarga (bo4laklarga) 
ajratadi, ularning shakli magmaning quyilish sharoitlariga bog4liq. 
Bloklaming shakllari quyidagicha bo4lishi mumkin:
-
matratssimon -
chuqurlik jtnslari uchun xarakterli;
-
ustunsimon
- magmaning Yer sirtiga quyilishi natijasida 
hosil bo4ladi;
-
bloklarning sharsimon
shakli - jinslam ing suv ostiga 
quyilishi natijasida hosil bo4ladi.
Yoriqlar tog 4 massivlarini b o 4shashtiradi, lekin ularga ishlov 
berishni ancha osonlashtiradi. Portlatish ishlari va ishlov berish 
yo4nalishlarini tanlashda bloklar ko4rinishlarini hisobga olish kerak.
Magmatik tog6 jinslaridan qurilishda foydalanish
Magmatik tog4 jinslaridan asos sifatida foydalanish mumkin agar, 
tog4 jinslari massivida yoriqlar bo4lmasa; qurilish va bezak materiali 
sifatida ishlatish mumkin.
162

---

Qurilishda, mayda shag‘al (granit, sienit), ishlov berish 
materiali (granit, sienit, labradorit, gabbro), yo‘l qoplamasi (diabaz, 
bazaltli lava); engil va og‘ir betonlarga qo‘shimcha (porfirit, kvarsli 
porfir, bazaltli lava), issiqlikni ushlab turuvchi material (pemza) 
sifatida ishlatish mumkin.