A toshmatov, sh sh. Magzumova

Davolash.
Progressiv falajlik bezgakdan emlashlar bilan davolanadi. 
M ushak ichiga (kurak ostiga) 3-7 ml. uch kun bezgak bilan kasallangan 
bemom ing kasallik xuruji avj olish davrida olingan qoni yuboriladi. Agar 
emlash 4 hafta davomida kasallik yuqishiga olib kelmasa, u takrorlanadi. 
8-12 ta isitmali xurujlardan keyin bezgak xinin yoki akrixin bilan 
davolanadi va maxsus terapiya tayinlanadi.
SO M A TO GEN RU H IY B U ZILISH LA R
K o‘pchilik somatik kasalliklar u yoki bu darajada nam oyon b o‘lgan 
ruhiy buzilishlar bilan birga kechadi. Ulaming og'irligi somatik kasallikning 
xususiyatlari, uning bosqichi, kechishining davomiyligi, bemoming yoshi 
va shaxsining xususiyatlariga bog'liq. Eng ko‘p hollarda ular nevrozsimon
95

---

buzilishlar bilan namoyon bo'lib, asosan astenik doiradagi, xavotir, 
tajanglik, tez charchash, bosh og‘riq!ari va boshqalar bilan kechadi.
Somatik kasalliklarsurunkali kechib, modda almashinuvining og'ir 
buzilishlari, yaqqol intoksikatsiya, turli a’zo vatizimlarda kuchayib boruvchi 
funksional yetishmovchiliklar bilan birga kuzatilganda, ancha chuqur 
bo'lgan psixopatsimon buzilishlar, shuningdek, psixozlar rivojlanadi. 
Psixozlar o ‘tkir, asosan ong buzilishi holatlari shaklida (karaxtlik, deliriy, 
amensiya) va surunkali — kasallik klinikasida gallutsinator-paranoid, 
depressiv-paranoid buzilishlar bo‘lishi bilan kechadi. Ba’zi hollarda 
Korsakov va psixoorganik sindrom lar kuzatilishi mumkin.
Yurak-qon tomir tizimi kasallik lari
bo‘igan bemorlarda asosan affektiv 
buzilishlar: xavotir, qo‘rquv, kayfiyat pasayishi kuzatiladi. Odatda, 
ularning ruhiy holati ertalab yaxshi b o ‘lib, kechqurunga borib 
yomonlashadi. Yurak faoliyati dekompenatsiyasi rivojlanganda va yurak- 
qon tomir yetishmovchiligi o ‘sib borganda gallutsinatsiyalar, ba’zida esa 
ong buzilishlari kuzatilishi mumkin. Somatik holat yaxshilanishi bilan, 
odatda, barcha ruhiy buzilish holatlari o'tib ketadi.