Bemorlar qat’iy nazorat va alohida parvarishga muhtojdirlar. Vasvasa
kechinmalari va gallutsinatsiyalar ta ’siri ostida bemorlar o ‘zlariga jarohat
yetkazishlari, derazadan sakrashlari mumkin. Ular, odatda, ovqatdan bosh
tortadilar va tezda ozib ketadilar. Bunday bemorlami parvarish qilishda kichik
tibbiy xodimning butun sutka davomida kuzatuvini tashkil qilish lozim.
ZAHM KASALLIG1DA RUHIY FAOLIYAT BU ZILISH LA RI
Zahm infeksiyasida barcha a ’zolar, shu jum ladan, bosh miya ham
zararlanishi m um kin. U ning ikkita shakli ajratilib, ular, bir xil
qo‘zg‘atuvchi tom onidan keltirib chiqarilsa ham, o'zining yuzaga kelish
vaqti hamda klinik belgilari bilan bir-biridan ancha farq qiladi. Bular: 1)
bosh miya zahmi; 2) progressiv falajlik hisoblanadi.
Bosh miya zahmi neyroluesning eng erta shakli bo‘lib, odatda, kasallik
yuqtirilishidan 3-5 yil o ‘tib, yetarli maxsus davolash o'tkazilm aganda
yoki butunlay davolanmaganda rivojlanadi. U bosh miya qon tomirlari,
uning pardalarining birlam chi zararlanishi, bosh miya m oddasida
gum malar hosil bo'lishi bilan kechadi.
Bosh miya pardalarining sifilitik yallig‘lanishida m eningitlar,
meningoensefalitlar rivojlanadi. Qon tom irlar zararlanganda ularning
devorlarida patologik o ‘zgarishlar (yumshash o‘choqlari, qon quyilishlari,
yorilishlar) paydo bo‘lib, ularning natijasida bosh miya to'qim asining
qon bilan ta’minlanishi buziladi. Ba’zida insultlar kuzatiladi.
Zahm sistemali kasallik hisoblanadi, shuning uchun bosh miya zahm
kasalligida ruhiy faoliyat buzilishlari bilan bir qatorda, nevrologik va
umumsomatik buzilishlar kuzatiladi. 0 ‘ziga xos nevrologik simptomlar
jumlasiga doimiy bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, qusish, turli o'choqli
belgilar: Atgayl — Roberson sindromi (akkomodatsiya va konvergensiya
reaksiyalari saqlangan holda qorachiqlarning yorug‘likka reaksiyasi
yo'qolishi), anizokoriya, qovoqlar ptozi, g'ilaylik, eshituv qobiliyatining
pasayishi kiradi. Shuningdek, agnoziya, apraksiya, m ono- va gemi-
plegiyalar kuzatilishi mumkin.
Somatik simptomatika turli a ’zolar: jigar, aorta (sifilitik aortit) va
boshqalarning zahm bilan zararlanishi bilan belgilanadi.
Psixopatologik buzilishlar kasallik shakllari va kechishining turli
v ariantlarida nevrozsim on buzilishlar (em otsional n o tu rg 'u n lik ,
toliquvchanlik, yuzaki uyqu va h.k.) gallutsinator-paranoid belgilar, ong
patologiyalari, psixoorganik sindrom belgilari bilan namoyon bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: