А. Теш абоев, С. Зайнобидцинов, Ш. Эрматов


Т температурада зарра  Е



Download 8,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/199
Sana25.02.2022
Hajmi8,32 Mb.
#278807
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   199
Bog'liq
Qattiq jismlar fizikasi TESHABOYEV

Т
температурада зарра 
Е
кинетик энер- 
гияга эга булиб, чапга 
а {
ну^тага, унгга 6, нуцтага четлашади. 
Потенциал эгри чизик^нинг носимметриклиги туфайли тёбра- 
наётган зарранинг уртача вазияти энди 
га
га тенг булмай, ун- 
дан унгга силжиб 
г\
к,ийматга эришади.
Температурани 
Tj
гача ош ирилса, зарранинг кинетик энер­
гияси 
£^2
юкрри к.ийматни олади. Бунда зарра 
чапга 
aj 
нуктагача, унгга /ъ нук^тагача четлашади, уртача вазият эса Г

цийматга эришади. Шундай кдлиб, температура ортиб борга-
89
4.4-чизма. Кдггик; жисмларнинг 
иссшушкдан кенгайишинм тушун- 
тирадиган тасвир


нида кристалл панжараси тугунлари оралиги ортади, яъни ис- 
сиьушкдан кенгайиш (
r2>ri>r
0) юз беради.
Маълум /, - /0 (1 
+GCt)
ифода (бунда 
t
Целсий даражаси-
даги температура, 
а
— уртача узайиш коэф ф ициента, 1ь 10 — 
температуранинг t ва 0 к,ийматлардаги стержен узунликлари) 
поликристалл, яъни хоссалари деярли йуналишларга боглик, 
б^лмаган (изотроп) моддалар учун тугри булади. М онокри- 
сталлар эса анизотроплик хоссаларига эга, уларнинг чизигий 
узайиши 
а
коэффициенти 
умуман 
айтганда 
тензор 
куринишидаги катталикдир.
Агар монокристаллдан шар ясалса, кейин уни иситилса 
ёки совутилса, у ^олда шар уз ш аклини йук,отиб, энг умумий 
\олд а уч укуж эллипсоидга айланади, унинг укутари кристалло- 
график укутар билан бЬгликдир. Уч кристаллографик ук; буйлаб 
иссикушкдан кенгайиш коэф фициентларини кристаллнинг ис- 
сиьушкдан кенгайиши бош коэффициентлари 
дейилади ва 
а ! ,а 2,аз орк,али белгиланади. Жадвалда баъзи кристаллар учун 
маълумот келтирилган.

Download 8,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish