A samatov, I. B. Rustamova

Mehnat samaradorligining asosiy, umumlashtiruvchi ko'rsatkichini hisoblash uchun quyidagi ifoda taklif etiladi:

(9.1)

xodim

bunda: М^л_т — mehnat samaradorligining asosiy ko'rsatkichi;

— vaqt birligidagi ish hajmi;

N _xod — xodimlar soni;

K— mehnat sifati ko'rsatkichi.

Mehnat samaradorligining qo'shimcha xususiy ko'rsatkichlari quyidagilar: 1) mehnat unumdorligi va uning o'zgarishi; 2) jadal ko'rsatkich bo'lgan mehnat unumdorligining o'zgarishi hisobiga mahsulot ishlab chiqarishning o'zgarishi; 3) ish sifati; 4) xodimning malakasi; 5) olingan foyda tarkibidagi jonli mehnat xarajatlari; 6) jonli mehnatni tejash; 7) ish haqiga ajratilgan vaqtni tejash; 8) ish vaqtidan oqilona foydalanish.

Mehnat unumdorligini hisoblashda quyidagilarni ta’minlash imkonini beradigan uslub asos hisoblanishi mumkin:

• 
  korxona ishining ijtimoiy qadriyatlar bilan bog'liqligi;
  

—xodimga rag'batlantiruvchi ta’sir ko'rsatish;

• 
  mehnat unumdorligining umumiy va ayrim ko'rsatkichlarining bir o'lchov bilan o'lchanishi mumkinligi;
  
• 
  mehnat miqdori bilan sifati o'rtasidagi bog'liqlik.
  

Har qanday mahsulot buyum, xizmatda jonli va buyumlashgan mehnat jamlangan bo'ladi. Bunday mehnat tufayli moddiy boyliklar yaratiladi.