A samatov, I. B. Rustamova

Qishloq xo‘jaligining tovar mahsuloti deganda, yalpi mahsulotning barcha sotish kanallari orqali, ya’ni davlat, matlubot kooperatsiyasi, qishloq aholisiga, dehqon bozorida, oshxona orqali, bolalar muassasalariga va chet davlatlarga sotiladigan qismiga aytiladi. Tovar mahsulotning sotilgan va bu uchun pul olingan qismi sotilgan mahsulot deyiladi. Shuning uchun «tovar mahsulot» tushunchasi «Sotilgan mahsulot» tushunchasidan kengdir. Agar tovar mahsulotning hammasi sotilsa, u holda ikkalasi teng boiadi. Xo'jaliklarning hozirgi hisobotlarida tovar mahsulotning real miqdori va qiymati aniqlan- maydi. Sotish paytida sotilgan mahsulot natural formadan pulda ifodalangan qiymat formasiga o'tadi. Sotilgan mahsulotning bir qismi o'sha zahotiyoq qiymat shaklini oladi. Bu chetga ko'rsatilgan xizmatlar yoki boshqa korxonalar uchun bajarilgan ishlarga olingan pul tushu- midir. Bir butun qishloq xo'jaligining hamda alohida qishloq xo'jalik korxonalari va alohida mahsulot turlarining tovarliligi ikki ko'rsatkichda ifodalanadi:

1. 
   Tovar mahsulotining massasi;
   
2. 
   Tovarlilik darajasi.
   

Bu ko'rsatkichlaming har biri mustaqil ahamiyatga ega, ammo tovar fondining absolut miqdori hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi.