A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti pedagogika va psixologiya fakulteti

Ta’limda onglilik, faollik va mustaqilliq qoidasi.

Bu qoida o’qitishni shunday tashkil etishni nazarda tutadiki, bunda o’quvchilar ilmiy bilimlarni hamda ularni amalda qo’llash usullarni ongli va faol egallab olishadi. Ularda ijodiy tashabbuskorlik va o’quv faoliyatida mustaqillik, tafakkur, nutq madaniyati va ilmiy dunyoqarashning e’tiqod tarkib topadi.

O’qitishning onglilik qoidasi o’quvchilar yangi materialni idrok qilishda ta’riflash, teoremalar, adabiyotdan she’r yodlash va hokazolarning ifodalanishnigina emas, balki ularning hayotiy hodisalar, jarayonlar bilan bog’liq bo’lgan mazmuniga ham tushunishlarini talab etadi. Aks holda bilimlarda yuzakilik avj oladi. Bunda material quruq yodlab olingan bo’ladi. O’quvchialr uni qayta aytib bera oladilar, lekin uning mohiyatini tushunmaydilar va amaliy faoliyatlarida qo’llay olmaydilar.

Bilimlarni ongli ravishda o’zlashtirish o’quvchilarda bu bilimlarga nisbatan ma’lum munosabat hosil qilishni, emotsional kechinmalar uyg’onishni ham o’z ichiga oladi. O’quvchining bilimlarini o’zlashtirishga faol munosabatda bo’lishi uning bilish faoliyatini aktivlashtirishga yordam beradi.

O’qitish jarayonida onglilik va faollik qoidasi o’quvchilarda tafakkur va nutqni rivojlantirishini nazarda tutadi.

Onglilik va faollik qoidasi o’quvchilarni mehnat va o’qitishda ijodiy foaliyat usullariga o’rgatishni talab etadi. O’quvchilar faolligini rivojlantirish, ularning o’quv faoliyatlarini takomillashtirish tufayli ayni vaqtda o’qitishda yuksak samaradorlikka erishilar, ya’ni o’quv jarayoni tezlashadi.