A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

Mеhnat insonni uch narsadan asraydi:
Yurak siqilishidan.
Muhtojlikdan.
Yomon yo'lga yurishdan.
Sanoat korxonalarining muhim talabi, faqat sifatli mahsulot ishlabchiqarish bo'lib qolmasdan, balki ishlab chiqarish shartini yaxshilash, ishlab chiqarishda jarohatlanishga sabab bo'lgan manbalarni yo'qotish, ish faoliyati inson uchun charchash, toliqish va kasalliklar manbai bo'lmasdan, balki quvonch va baxt keltiruvchi faoliyat bo'lishini ta'minlashga harakat qilish zarur. Ish faoliyati unumdorligi insonning sog'liqiga va psixologik holatiga bog'liq.
Inson sog'liqiga salbiy ta'sir etuvchi xavfli va zararli omillar.
Kimyo sanoati korxonalarida olinadigan moddalar, kimyoviy birikmalar changi, zararli gazlar inson salomatligiga salbiy ta'sir etadi. Havoda uglerod oksidi miqdori ko'paysa bosh aylanishi, yurak tez-tez urishi (taxikardiya), gemoglobin kamayishi, yurak-qon tomir sistemasining buzilishiga olib keladi. Sanoat chiqindilari, kimyoviy korxonalarning ish faoliyati, yadro sinovlari, kosmik parvozlar tabiat muvozanatiga va insonlar hayotiga jiddiy tahdid solmoqda. Kimyo sanoati korxonalarida olinadigan, ishlatiladigan moddalar - ammiak, gazlar, benzin, kerosin, spirtlar, efirlar, kislota va ishqorlar zaharli hisoblanadi. Mehnat qilish jarayonida shaxsiy muhofaza vositalaridan foydalanish zarur.
Inson salomatligiga, psixologiyasiga salbiy ta'sir etuvchi zararli odatlar - bu spirtli ichimliklar, sigaret, nos, nasha va hokazolardir.
Spirtli ichimliklarnit muntazam ravishda iste'mol qilish, sigaret, nos, nasha chekish natijasida insonning sog'ligi zaiflashadi, xotira va ish qobiliyati pasayadi, psixologik o'zgarishlar paydo bo'ladi. Tabiiy ofatlar natijasida insonlar ruhiyatida sodir bo'ladigan asosiy o'zgarishlar - bu uyqusizlik, vaxima, kuchli hayajonlanish, kechalari qo'rqib uyg'onish, sarosimaga tushish va boshqalardir.
Xavfli va zararli omillarning inson psixologiyasiga ta'siri
Baxtsiz hodisaga olib kelishi mumkin bo'lgan psixofiziologik sabablar - bu insonning ish faoliyati davomida psixologik rejimning buzilishi, charchash, kasallik holatlari, oilaviy notinchlik, ish jamoasidagi kelishmovchiliklar va boshqalardir. Ish boshlashdan avval yaxshilab diqqatni jamlash, hamda nima va qanday ish qilishni bilish zarur. Shunda inson kamroq toliqadi va charchash ham deyarli kuzatilmaydi. Aqliy mehnat jismoniy mehnat bilan almashtirib turilsa, inson uzoq vaqt charchamaydi, ishi unumli bo'ladi. Chunki aqliy mehnat vaqtida qo'zqalgan markazlar, jismoniy mehnat vaqtida dam oladi. Shuning uchun yaxshi uxlab turgandan so'ng odamning ish qobiliyati ortadi.
Insonning salomatligiga va psixologik faoliyatiga ijobiy ta'sir etadigan ichimliklar bor. Bular: choy, kofe. Bu suyuqliklar insonni tetik, bardam qiladi, ruhiy, aqliy va jismoniy qobiliyatni kuchaytiradi, yurak ishini jonlantiradi. Insonning samarali mehnat faoliyati uning psixologik holatiga, sog'liqiga, xavfsiz ish sharoitiga bog'liqdir.