A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

Tayanch iboralar: Favqulodda vaziyatlar to'g'risida umumiy tushuncha, favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi, FVDTning vazifalari va tashkiliy tuzilmasi.ish tartibi.
Favqulodda vaziyatlar (FV) - bu muayyan xududda o'zidan so'ng odamlarning qurbon bo'lishi, odamlar sog'ligi yoki atrof muhitga ziyon etkazish, kishilarning hayot faoliyatiga kattagina moddiy zarar olib kelishi mumkin bo'lgan yoki olib kelgan halokat, falokat va ofatlar yuzaga kelgan halokatlardir.
Statistika ma'lumotlariga ko'ra butun dunyoda biyicha sodir bo'layotgan har xil ofat, falokat va halokatlar natijasidagi inson talofatlari va moddiy zararlar, tobora ortib bormoqda. Bu holat ayniqsa XX - asrning ikkinchi yarmi va XXI - asrning boshlaridan kuzatib kelinmoqda.
Ohirgi 30 yil mobaynida butun dunyo bo'yicha ofatlar natijasida 1 mlrddan ortiq (1 yilda 40 mlndan ortiq) odam jabr ko'rgan, 140 mingdan ortiq odam qurbon bo'lgan, moddiy zarar esa 100 mlrddan ortiq dollarni tashkil etadi.
FVlarga qarshi kurashishda oldini olish ishlari katta ahamiyatga ega. FVlarning kelib chiqish sabablari va tavsifini bilish muxim o'rinni egallaydi. Bu ma'lumotlar ayrim FVlarni to'htatishga yoki vayron qiluvchi kuchini susaytirishga imkoniyat yaratib beradi. Shu bilan birga, oldindan ko'rilgan choralar ofatlarning natijasida yuzaga keladigan oqibatlarni bartaraf etish tadbirlarini amalga oshirishda katta yordam beradi.
Kelib chiqish tusiga ko'ra FVlar quydagilarga tasniflanadi:

1. 
   Tabiiy tusdagi FVlar;
   
2. 
   Texnogen tusdagi FVlar;
   
3. 
   Ekologik tusdagi FVlar.
   

O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 27 oktyabrda qabul qilingan 455-sonli «Tabiiy, texnogen va ekologik favqulodda vaziyatlarning tasnifi to'g'risida»gi qarori asosida kelib chiqish sabablariga ko'ra:
Tabiiy tusdagi FVlar quydagilarga bo'linadi -

1. 
   . Geologik xavfli hodisalar - zilzila, ko'chki, tog' o'pirilishi va boshqa geologik hodisalar;
   
2. 
   . Gidrometerologik xavfli hodisalar - suv toshqinlari, sel, qor ko'chkilari, kuchli shamollar, yomg'irlar va boshqa gidrometero-logik hodisalar;
   

V). Epidemiologik, epizootik, epifitotik xavfli vaziyatlar - o'ta xavfli infektsiyalarning tarqalishi.