A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

Uyali tеlеfon va kompyutеrdan foydalanishning zararli tomonlari. Uyali telefonlarni ko'krak cho'ntaklarida olib yurish yoki tanamizning ma'lum bir qismiga uzoq vaqt davomida tegib turishi har xil funktsional o'zgarishlarga olib keladi. Uyali telefonga quloqchin (naushnik) ulab, quloqda olib yurish eshitish qobiliyatini pasayishiga, idrokning buzilishiga, parishonxotirlikka, bosh og'rishiga va diqqatning izdan chiqishiga olib keladi. Uyali telefonlarning uzoq vaqt davomida tanamizning ma'lum bir qismiga tegib turishi organizmda surunkali nurlanish kasalligini keltirib chiqarishi mumkin.
Kompyuterdan foydalanishda ham bir qancha talablar qo'yiladi:

• 
  bir soatdan ortiq ekran yonida turmaslik;
  
• 
  maxsus ko'zoynaklar yordamida ishlash;
  
• 
  ekran sirti tekis va silliq bo'lishi kerak;
  
• 
  ekran sirtida himoya qobig'i bo'lishi shart;
  
• 
  kompyuter yonida kaktus guli bo'lishi kerak.
  

Yuqoridagi talablardan kelib chiqib organizm uchun zararli tomonlarini quyidagicha keltirishimiz mumkin:

1. 
   Uzoq vaqt davomida kompyuter ekrani yonida o'tirish asab tizimini izdan chiqishiga. Bosh og'rig'i, quloq og'rig'i, eshitish qobiliyatining pasayishiga olib keladi;
   
2. 
   Maxsus ko'zoynaksiz ishlash esa ko'rish qobiliyatining pasayishiga, ko'zdan yosh oqishiga, qizarishiga sabab bo'ladi;
   
3. 
   Ekran sirtida himoya qobig'i bo'lmasligi organizmda nurlanish kasalligini paydo bo'lishiga olib keladi;
   
4. 
   Kaktus guli ma'lum darajada himoya vazifasini bajarishi mumkinligi aytib o'tilgan.
   

Nazorat savollari.

1. 
   Texnosfera xavfi to'g'risida tushuncha bering.
   
2. 
   Shovqin va titrashga qarshi kurash va himoya vositalari haqida tushuncha bering.
   
3. 
   Changlar va boshqa zaharli gazlar haqida ma'lumot bering.
   
4. 
   Shamollatish, havoni mo'tadillash va isitish tizimlarining yong'inga qarshi himoyalanish vositalari haqida ma'lumot bering.
   
5. 
   Uyali telefon va kompyuterdan foydalanishning zararli tomonlari bormi?
   

4-mavzu. FAVQULODDA VAZIYATLAR TO'G'RISIDA UMUMIY TUSHUNCHA. FAVQULODDA VAZIYATLARDA AHOLI VA HUDUDNI MUHOFAZA QILISH DAVLAT TIZIMI (FVDT).
Reja:

1. 
   Favqulodda vaziyatlar to'g'risida umumiy tushuncha. Favqulodda vaziyatlarning tasnifi.
   
2. 
   O'zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi (FVDT). FVDTning umumdavlat tadbirlar tizimidagi o'rni va ahamiyati.
   
3. 
   FVDTning vazifalari va tashkiliy tuzilmasi.
   
4. 
   FVDTning ish tartibi.