A. P. R im k ev ic h

5 0 1 .  N im a   u c h u n   a e ro sta tla r  k u m u sh   rangga  b o ‘yaladi?
5 0 2 .  S ta k a n   o lib   (yaxshisi  y u p q a   d ev o rli  s ta k a n ),  un i 
q a y n o q   suvga  tu sh irib   q o ‘ying.  U n i  suvdan  c h iq a rib   o ling  va 
tu b in i  y u q o rig a  q ilib   t o ‘n k a rib ,  stoldagi  k ley o n k ag a  b iro z 
bosib q o ‘ying.  Bir n ec h a m in u td a n   key in stakanni  kleyonkadan 
olishga  u rin ib   k o ‘ring.  N im a   u c h u n   stak an n i  kley o n k ad an  
ajratib   olish  qiyinligini  tu sh u n tirin g .
5 0 3 .  27°  С  te m p e ra tu ra d a  y o piq idishdagi g azn in g  bosim i 
75  к Pa  edi.  - 1 3 °   С   te m p e ra tu ra d a   b osim   q an d a y   b o ‘ladi?
5 0 4 .  Ish c h i  h o la td a   b o ‘lm a g a n d a   7°  С   boM ganda  gaz 
t o ‘ld irilg a n   c h o ‘g ‘la n m a   e le k tr   la m p a   k o lb asid ag i  b o sim  
80  k P a.  A gar  ish ch i  rejim d a  bosim   100  к Pa  g ac h a  o rtsa , 
y o n ib   tu rg a n   lam p ad ag i  g az n in g   te m p e ra tu ra sin i  to p in g .
77

---

5 0 5 . - 1 3 °   С   te m p e r a tu r a d a   a v to m o b il  k a m e ra s id a g i 
h avoning bosim i  160  к Pa edi  (a tm o sfe ra b o sim id a n   o rtiq ch a ). 
A vtom obil  u zo q   vaqt  h a ra k a tla n ish i  natijasid a  havo  37°  С  
g ac h a  qiziydi.  S h u n d a   bosim   q a n c h a   b o ‘ladi?
50 6 .  B erk idishdagi gazni  140  К  g ac h a q izd irg a n d a  bosim
1.5  m a rta   o rtsa,  idishdagi  gaz  d astlab   q a n d a y   te m p e ra tu ra d a  
boMgan?
5 0 7 .  G a z   t o ‘ld irilg a n   b u tilk a   o g ‘zi  k e s im in in g   yuzi
2.5  sm 2  b o ‘lgan  tiq in   b ilan   b erk itilg an .  A gar  tiq in n i  tu tib  
tu ru v c h i  ish q a la n ish   k u c h i  12  N   b o ‘lsa,  tiq in   b u tilk a d a n  
otilib  chiq ish i u c h u n  gazni q an d ay  te m p e ra tu ra g a c h a  qizdirish 
lozim ?  B utilkadagi  h av o n in g  dastlabki  bosim i  va tash q i  bosim  
b ir  xil  boMib,  100  к P a  g a,  b o s h la n g ‘ic h   te m p e r a tu ra   esa 
- 3 °   С   ga  ten g   boMgan.
508.  Izoxorik protsessda  birlik hajm dagi g az n in g   m o lek u - 
lalari  soni  b ila n   ab so lu t  te m p e r a tu ra   o ra sid a g i  bogM anish 
q a n d a y   boMadi?  Iz o b arik   p ro tsessd a -ch i?
509*.  a)  H ajm i  h a r xil  boMgan  idishlarda izoxorik qizd iri- 
layotgan  ikkita  b ir  xil  m assali  ideal  gaz  u c h u n ;  b )  hajm i  b ir 
xil  boMgan  id ish lard a  izoxorik  q izd irilay o tg an   h a r xil  m assali 
ideal  g a z la r  u c h u n   b o sim n in g   ab so lu t  te m p e ra tu ra g a   b o g ‘- 
liqlik  grafiklari  b ir-b irid a n   n im a  b ilan   farq  qiladi?
5 1 0 .  82-  ra sm d a  b ir  xil  m assali  ideal  g az la r  u c h u n   ikkita 
izoxora  tasvirlangan.  A gar  izo x o ra larn in g   abssissaga  n isbatan 
o g ‘m alik  b u rc h ak lari a ,  va cc2 ga te n g  boMsa, g az n in g   hajm lari 
q an d a y   n isb atd a  boMadi?
5 1 1 .  8 3 -  ra sm d a   k eltirilg an   g ra fik k a  k o ‘ra  1  h o la td a n  
2   ho latg a  oM ishda  ideal  gazn in g   b o sim i  q a n d a y   o ‘zgaradi?
78
8 2 -  rasm .
8 3 -  rasm .

---

p
p
в
с
2 
3
A
D
z
0
Г
8 4 -  rasm .
8 5 -  rasm .
51 2 . 
84-  ra sm d a  yopiq  (b erk)  sikl  k o ‘rsatilgan.  D iag ram - 
m a n in g   CD qism i  izo term a g a  t o ‘g ‘ri  keladi.  Bu  d iag ra m m a n i 
/?,  T  \ a   V,  T  k o o rd in a ta la rd a   chizing.
513*.  B iror m assali  ideal gaz bilan  85-  rasm da k o‘rsatilgan 
ay la n m a   protsess  bajarildi.  J - 2 ,   2 ~ 3 ,   3 ~ 4 ,   4 - 1   o ‘tish lard a 
g az n in g   hajm i  q a n d a y   o ‘zgarganligini  tu sh u n tirin g .