A niyazova. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish fanidan ma

 
SAVOLLAR VA TOPSHIRIQLAR 
1.  Orol dengizi muammosining kelib chiqish sabablari nimalardan iborat? 
2.  Orol dengizi qurigan qismining tabiiy sharoiti to`g’risida nimalarni bilasiz?  
3.  Orol dengizini saqlab qolish uchun qanday tadbirlarni amalga oshirish lozim?  
4.  Orolbo`yida ekologik vaziyatni sog’lomlashtirish uchun qanday chora-tadbirlar 
majmuasini amalga oshirish kerak?  
5.  Orol muammosini hal qilish yuzasidan Sizning shaxsiy fikringiz qanday? 
 
12-MAVZU. ATROFG`MUXITNI MUXOFAZA KILISHNING XALKARO 
ASPEKTLARI 
  
Atrof-muhitni muhofaza qilishning xalqaro aspektlari. Ekologik muammolarni hal 
etishdagi tajriba va milliy dasturlarning axamiyati.Xalqaro hamkorlik bitim va dasturlari. 
Xalqaro ekologik hamkorlik. 
     Atrof-muhitni muhofaza qilishning xalqaro aspektlari.  Hozirgi vaqtda global xarakterga 
ega bo`lgan ekologik muammolarni xal qilishlik muhim va zarur ekanligi butun dunyo 
mamlakatlari tomonidan tan olindi. Mamlakatlarning geografik o`rni va iqtisodiy rivojlanishdan 
qat`iy nazar ularning serqirra va o`zaro bog’liqligi umumiy chora va takliflarni ishlab chiqishni 
talab qiladi. Shu bilan birga jahonning turli mamlakatlari atrof-muhitni sog’lomlashtirish 

---

dasturlarini hayotga tadbiq qilish bo`yicha bir xil imkoniyatga ega emas. Bu borada hamkorlik 
va dunyo hamjamiyatining yordami ham muhimdir. Tabiatni muhofaza qilishdagi xalqaro 
aspektlar quyidagi tadbirlarnn o`z ichiga oladi: 
- tabiatdan foydalanish milliy dasturlarini tadbiq qilishda tajriba almashuv; 
- davlatlararo dastur va bitimlarni yaratish va joriy qilish; 
- atrof-muhitni holatini nazorat qilish bo`yicha xalqaro tashkilotlarni ta`sis qilish va qabul 
kilingan bitimlarni bajarish. 
Hozirgi vaqtda barcha rivojlangan mamlakatlarda atrof-muhitni muhofaza qilish milliy 
dasturlari ishlab chiqilib, amaliyotga tadbiq qilinmoqda. Bu dasturlarni tadbiq qilish birinchi 
navbatda to`planib qolgan ifloslanishni yo`qotishga, ko`zda tutilgan choralar asosan ishlab 
chiqarish faoliyati natijasida kelib chiqqan noxush natijalar bartaraf etishga yo`naltiriladi. 
Bunday yondashish dastlab o`zini oqladi, keyinchalik esa ba`zi hollarda ekotizimni buzilganligi 
tezkorlik bilan qutqarishga to`g’ri keldi. Hozir bularga boshqacha urg’u berilyapti. Ko`pgina 
mamlakatlarda tabiatdan foydalanish bo`yicha majmuali dasturlar qabul qilingan. Bular qonuniy 
ravishda amal qiladi. Unda tabiatdan foydalanish faoliyatini tartibga solish bo`yicha davlatning 
kuchli roli o`z ifodasini topgan, huquq va mas`uliyati aniqlangan. Rivojlangan mamlakatlarda 
tabiatdan foydalanish tadbirlariga davlatning aralashuvi sezilarli tavsifga ega. Boshqarish 
tizimlari tuzilib, ularda tabiatdan foydalanish siyosatini maqsadlari, ularning ob`yektlari (havo 
basseyni, suv tizimlari, er resurslari, o`rmonlar va boshqalar) ko`rsatilgan. Atrof-muhit 
monitoringi, jarayonlarni boshqarish, moliyalashtirish, tabiatdan foydalanish faoliyatlarini 
rag’batlantirish qoidalari ishlab chiqilgan. 
So`nggi yillarda atrof-muhit holatiga mas`ul tarmoq vazirliklarini qz ichiga olgan davlat 
boshqaruv organlarining ko`payish tendentsiyasi kuzatilyapti.