A n V a r c h o r iy e V

tevaragida sod ir b o'layotgan turli m akr-xiylalar qalbida xavf-
q o'rq ish n i vujudga keltiradi. X uddi sh un ing uchun h am so 'fiy la r
xavfni tariqat o d o b in in g m u h im qoidalaridan biri, deb h iso b -
laganlar. Q albda h osil bo'lgan ishon ch sizlikk a, im o n va e ’tiq o d n i
qarshi q o 'y ish g a d a ’vat etganlar.
Alisher Navoiy.
Mahbub ul-qulub. Toshkent, 1983, 46-bet.

---

R u h iy -m a ’naviy yetuklik to m o n siljib borayotgan in son h a ­
m ish a turli xavf-xatarlar, sh u b h a-yu gum onlardan tezroq q u ti-
lish um idi b ilan yashaydi. A n a shu um id, ana shu orzu uning
ru h iy -m a ’naviy b arkam ollik p illap oyalaridan dadil k o'tarilish i
uchun qanot baxsh etadi. Y a’ni, rijo umidvorlik — ru h iy-m a’naviy
barkam ollik jarayon in in g m u h im alom atidir.
S o'fiylarn in g tu sh u n tirish ich a, 
ru h iy -m a ’naviy yetuk lik t o ­
m on od im lab borayotgan in son o 'zin in g am aliy faoliyatid a faqat
Parvardigorga tayan ish i 
lo zim . T urm ushda uchrab turadigan
q uvon ch lar va tashvishlar, sh odlik lar va m usibatlarning b arch a-
sin i O llo h n in g inoyati bilan sod ir b o'lgan deb tu sh u n ish i va
bunga qattiq ish on ish i tavakkuldir. Tavakkul — o 'z navbatida
in son im o n - e ’tiq od i ifodasi ham dir.
Inson ru h iy -m a ’naviy kam olotga yetish ishi ja ra y o n in in g en g
oxirgi b osqich i rizodir. K am olotn ing ushbu bosqichiga ko'tarilgan
in so n , endi o 'z faoliyatid a ilo h iy qism atga zarracha e ’tiroz
bildirmaydi. Barkam ollikning bunday bosqichiga ko'tarilgan kishida
g'azab h am , hayajon h am , gin a -y u kudrat ham , xafalik ham