A. M. Karimova, D. M. Malikova pul va banklar

Ishlab chiqarish bilan bog’liq (taklif) inflyasiya
Taklif inflyasiyasi – ishlab chiqarish xarajatlari oshishi hisobiga yalpi taklifning qisqarishi va narxlarning oshishidir.
Bu inflyasiyaning sabablari quyidagilar boʻlishi mumkin:
a) har xil jarayonlar va tarkibiy oʻzgarishlar tufayli mehnat unumdorligining pasayishi natijasida mahsulot ishlab chiqarishga ketgan xarajatlar oshadi. Umuman, xalq xoʻjaligi boʻyicha ishlab chiqarish hajmi, binobarin, tovarlar boʻyicha taklif qisqaradi va tovarlar bahosi oshadi. Korxonalarning foyda hajmi qisqaradi.
b) har xil yangi xizmat turlari paydo boʻladi, kam mehnat unumdorligida yuqori ish haqi olishga imkoniyat tug’iladi. Natijada tovar va xizmatlarga boʻlgan baho oshib boradi.
v) aholini ijtimoiy jihatdan himoyalash maqsadida ish haqining oshishi, tovarlar bahosining oshishiga olib keladi va yana ish haqi oshadi va h.k. Bu zanjir uzluksiz davom qilish mumkin.


Narxlarning oʻsish sur’atlariga koʻra inflyasiyaning quyidagi turlari farqlanadi:

• 
  me’yordagi (yoki sudraluvchi) inflyasiya – bunda narxlarning umumiy darajasi yiliga 10% gacha oʻsadi;
  
• 
  oʻrmalovchi inflyasiya - bunda narxlarning umumiy darajasi yiliga 10-100% ga oʻsadi;
  
• 
  yuqori inflyasiya - bunda narxlarning umumiy darajasi yiliga 100-1000% ga oʻsadi;
  
• 
  giperinflyasiya - bunda narxlarning umumiy darajasi yiliga 1000% dan yuqori oʻsadi;
  

Namoyon boʻlish shakliga koʻra inflyasiya 2 xil boʻladi:

• 
  ochiq inflyasiya – ushbu inflyasiya narxlarning oʻsishida namoyon boʻladi;
  
• 
  yashirin inflyasiya – ushbu inflyasiya tovarlarning defisitida, kamomatida namoyon boʻladi;
  

Shuningdek kutilgan va kutilmagan inflyasiyalarni ham bir-biridan farqlash kerak:

• 
  kutilgan inflyasiya – istiqbolli rajalarni tuzishda inobatga olingan inflyasiya sur’atlari. Inflyasiyaning bu turiga aholi oldindan tayyorgarlik koʻradi;
  
•