А к а д е м и я а. А. О р т и д о в


Кулингиздаги китобда иктисодий жиноятлар, ай-



Download 5,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/38
Sana25.09.2022
Hajmi5,95 Mb.
#850206
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38
Bog'liq
Хуфёна иқтисодиёт. Ортиқов А

Кулингиздаги китобда иктисодий жиноятлар, ай-
никра, солик со^асидаги жиноятлар буйича тергов ва
суд амалиётидаги куплаб жиноий ишларни умум-
лаштириш хамда МДХ мамлакатлари, республикамиз
ички ишлар органлари, республика миллий хавфсизлик
хизмати, прокуратуранинг хукукфузарликлар, жиноят-
ларни аниклаш, олдини олк'тх, уларга бардам бериш,
Хукукни мухрфаза к;ютиш ва к,онунчиликни такомил-
лаштириш борасидаги фаолияти тажрибаларидан кенг
фойдаланилган.
Ушбу кулланманинг янгилиги ва долзарблиги, би- 
ринчи навбатда, юристлар, икгисодчилар, солик орган­
лари ходимлари, тадбиркорлар учун ута му^им масала- 
лар куриб чицилганлиги билан белгиланади. Бозор 
иктисодиёти шаклланаёттан утиш даврида бизнес, солик 
сох,асида ва икгисод билан боглик боцща со^аларда ж и­
ноятлар юзага келиши мумкин. М олиявий-щ тисодий 
тах/шл усуллари асосида уларнинг олдини олиш, бу ж и- 
ноятларни 
бартараф 
кдлиш 
масалалари 
ушбу 
кулланмада муайян даражада куриб чикилган.
Укувчининг эътиборини яна бир масалага к;арат- 
мок,чимиз: ушбу китоб иктисодий, хукукдй муаммоларга 
багишланган ишларда булганидек, баён килишнинг анъ- 
анавий усулидан фаркли тарзда ёзилган. Муаллифлар 
фак,ат илмий тадкикотларга хос «академик» усул - жа- 
мият таркибини белгиловчи турли гурух, хусусиятларини 
кетма-кет, изчил таэугал кдиишдан онгли равишда четга 
чикканлар. Муаммога бундай ёндашишга асос бор.
Бизнинг фикримизча, солик сох,аси ходимлари мав- 
жуд 
иктисодий 
билимлардан 
фойдаланиб, 
солик 
со^асидаги жиноят ва хукукбузарликларнинг факат юза- 
даги, ойдин томонларинигина «куришлари» мумкин. 
Аксинча, соликк,а тортишда йул куйилган хатолар, иш- 
лаб чикариш технологиясини бузиш, турли сохталашти- 
ришлар кузга ташланмасдан к°либ кетади. Бунинг на- 
тижасида соликлар со^асидаги конун хужжитларини бу-
6


заётган жиноятчилар хатти-харакатларининг олдини 
олиш ва уларга к,арши курашиш мураккаблашади.
Мамлакатимизда амалга оширилаётган бозор икти- 
содиётига утиш буйича ислохотлар тадбиркорлик фао- 
лиятига кенг йул очиб берди. Шу билан бирга, бозор 
муносабатларини 
шакллантириш жараёни мураккаб 
булиб, бу жараёнда куплаб звддиятларга дуч келин- 
мокда. Хужалик юритишнинг янги куринишларига утиш 
жуда куп ижобий х;олатларни юзага чик;ариш билан бир­
га баъзи салбий холатлар, суиистеъмолликларнинг юзага 
келишига шароит яратди. Утиш Даври, яъни маъмурий- 
буйрук^бозлик х,амда марказлашган бошк,ариш тизими- 
дан бозор муносабатларига утиш криминал колатни 
ёмонлаштирди, икуисодиётда, солик; сох,асида жиноят- 
чиликнинг кучайишига олиб келди. Тадбиркорлик ту- 
зилмаларига халк, истеъмоли учун керакли махсулотлар 
ишлаб чик;ариш, фойдали хизмат курсатиш, к;онуний 
фаолият орк;асидан даромад олишни кузлаган шахслар 
билан бир к;аторда, хукукбузарлик ва жиноятга кул 
урувчи, солик; тулашдан бош тортувчи нопок шахслар 
Хам кириб келдилар.
Шу билан бирга, тадбиркорлик билан шутулланувчи 
аксарият 
шахсларда 
ик^исодий 
фаолият 
борасида 
куникмалар, тахлилий фикрлашнинг шаклланмаган- 
лиги, турли хужалик операциялари, 
битим тузиш 
кридаларидан бехабарлик, ахоли ва уларнинг мулки 
иктисодий хукук,бузарлик ва жиноятлардан хали тула 
химояланмаганлигини хам таъкидлаб утиш лозим. Шу- 
нингдек, хужалик юритувчи субъектларнинг «шерикла- 
ри», яъни тузилган шартномаларнинг иккинчи томони- 
дагилар уз мак,садларига эришиш учун хужалик-молия 
сохасидаги жиноий хагги-харакатлардан хам кайтмаёт- 
ганлиги иктисодиётга катта тахдид соладиган омилдир.
Бугунги кунда Узбекистан Республикасида хам дол- 
зарб булиб турган юкррида таъкидланган ва шунга 
ухшаш хрлатларга бархам бериш иктисоддаги салбий
7


холатларни чукур тахдил кила оладиган мутахассислар- 
ни тайёрлаш, прокуратура ва Соликха оид жиноятларга 
царши курашиш департаментининг фаолиятини тако- 
миллащтиришни так,озо этади.
Узбекистан Республикаси олий укув юртларида «Ху~ 
фёна ик,тисодиёт» курси урганилмайди. Бунинг бир неча 
сабаблари мавжуд: биринчидан, бу курс мохиятан 
ик;тисодий-хукук,ий, предметлараро булиб, турли илмий 
йуналишлардаги олим, педагог х,укук,шунос, иктисодчи 
мутахассислар, 
амалиётчилар 
иштирокида 
махсус 
тадкикртлар утказишни такрзо этади; иккинчидан, бу 
вок,елик шуролар давридан Узбекистонга мерос булиб 
кдггган в а собик, тузумда бу муаммонинг мавжудлиги тан 
олинмас ёки унинг баъзи кдрралари хаётда учрашиши 
хусусида камдан-кам холлардагина гапириб утиларди. 
Мустакдя Узбекистонда бу хакда биринчи булиб рес­
публика Президента И. А. Каримов узининг «Узбекис­
тон XXI аср бусагасида: хавфсизликка тахдид, бар- 
к,арорлик шартлари ва таракдиёт кафолатлари» асарида 
таъкидлаб утган.
Бундан ташкдри, республикамизда хужалик юритувчи 
субъектлар 
фаолиятидаги гайрик,онуний холатларни 
тюдшп
к,иладиган курсатмалар, тавсия, кулланма ёки 
рисолаларнинг ута камлиги, баъзи йуналишлар буйича 
умуман йукдиги ички ишлар органлари, прокуратура ва 
солик; кумитаси ходимларига икд'исодий содадаги ж ино­
ятларга к,арши самарали курашни ташкил килишга им- 
кон бермайди.
Яна шуни таъкидлаш керакки, ик,тисодий экспертиза 
асоси булмиш молиявий-ик^исодий та\ли
^1
борасида 
Хам укув-услубий адабиётларнинг етарли эмаслиги ушбу 
укув кулланмасининг зарурлигидан далолат беради. 
Кулланмада асосан хуфёна иктисодиётнинг юза га келиш 
сабаблари, ик,тисодиётдаги жиноий х°латлар ва уларни 
бахолаш, солик органлари нуктаи назариямн тп\лил 
килиш хусусида фикр юритилади. Китобда солик, бора-


сидаги жиноятларнинг ху куки й - и к,ти сод и й мазмунига ва 
уларни содир этган шахслар учун Узбекистан Республи- 
каси Ж иноят кодексида белгиланган жавобгарлик х,амда 
хуфёна щ тисодиётнинг янги йуналиши булган х;исоб- 
китоб муносабатларида юзага келадиган хукук^бузарлик 
ва жиноятларга алохдца эътибор берилган.
Кулланмада хорижий мамлакатлардаги иктисодий 
жиноятчиликка карши кураш тажрибасидан хдм баъзи 
мисоллар келтирилган. Ушбу муаммо мураккаб ва 
кущ иррали булганлиги боис, муаллифлар уни тулик, 
ёритдик, деган фикрдан йирокдирлар.
Муаллифлар ушбу кулланмани нашрга тайёрлашда 
фаол иштирок этган ик,тисод фанлари докторлари, про- 
фессорлар В. Н. Галкин ва Т. К. Иминовларга, юридик 
фанлар 
докторлари, 
профессорлар 
X. Одшщориев, 
К,. Мирзажонов ва 3. С. Зариповларга, юридик фанлар 
номзоди, доцент И. Исмоиловга, ик;тисод фанлари ном- 
зоди, доцент Л. И. Рустамовага хамда Дониёр ва Бахти­
ер Ортикрвларга чукур минатдорчилик билдирадилар.
Китоб юзасидан билдирилажак барча фикр ва так- 
лифларни мамнуният билан к;абул кдламиз.



Download 5,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish