A jabborov, S. Begmatov, M. Azamova

Yunus Rajabiy
0 ‘zbekiston  xalq  artisti,  davlat mukofoti  sovrindori,  bastakor, 
sozanda, hofiz, akademik Yunus Rajabiy ko‘p qirrali ijodiy faoliyati 
bilan o‘zbek musiqasi tarixida yorqin iz qoldirdi.
Bastakor  Yunus  Rajabiy  o‘tgan  asrning  20-30-yillarida 
zamondosh  shoirlarning  she’rlariga  ko'proq  murojaat  qilib 
qo‘shiqlar  yaratgan  bo‘lsa,  keyingi  yillarda  esa  asosan  mumtoz 
shoirlarning  she’rlariga  turli  janrlarda  musiqalar  bastaladi.  Bular: 
“Davron-davron”  (G'ayratiy  so‘zi),  “Fabrika  yallasi”,  “Yashnadi” 
(M.G‘ani  so‘zi),  “Hammamiz”,  “0 ‘rtoqlar”  kabi  juda  ko‘p 
qo‘shiqlari  zamon  ruhiga  hamohang  sifatida  yakka  xonanda  va  bir 
ovozli xor jamoalarining ijrolarida yangradi va o‘z vaqtida mashhur 
bo‘lib ketgan  edi.  Mumtoz va  zamondosh  shoirlarning g‘azallariga 
yaratgan  qo‘shiq,  yalla  va  ashulalarida  u  asosan  o‘zbek  xalq 
qo‘shiqchilik 
an’analarini 
davom 
ettirib, 
ulaming 
uslubiy 
yo‘nalishiga  suyangan  holda  ijod  qildi.  Masalan:  “Bahor  keldi” 
(Kamtar  so‘zi)ga  yaratgan  kuy  o‘zbek  xalq  ashulasi  “Sanamo” 
asosida bastalangan,  “Vatan”  (H.G‘ulom  so‘zi) xalq raqs  musiqasi, 
“Muhabbat  dashti”  (A.Navoiy  g‘azali),  “Chapandoz”  xalq  kuyi 
asosida  “Tong  nasimi”  (A.Navoiy  g‘azali),  “Markazi  xumoriman” 
xalq  kuyi  asosida  “Gul  bog‘lar”  (Habibiy  she’ri),  “Askariy”  xalq 
kuyi  asosida  “Yuzi  oydek”  (Muqimiy  she’ri),  “Tanovar”  xalq 
ashulasi  asosida  “Koshki”  (A.Navoiy  g‘azali),  Ozarbayjoncha kuyi 
asosida  “Mustahzod”  (H.Olimjon  she’ri),  “Navo”  maqomi  asosida 
yaratgan qo‘shiq va ashulalar 200 dan ortiqdir.
Ezgulik,  muhabbat,  do‘stlik,  birodarlik  kabi  insoniy  xususi- 
yatlarini  musiqiy  asarlarida  ham  tarannum  etdi.  Bastakorning 
yaratgan  barcha  musiqali  drama,  sahna  asarlarining  musiqasi  ana 
shu  uslubda  yozilgan.  Bastakor  va  folklorshunos  Yunus  Rajabiy 
hayotining  so‘nggi  nafasigacha  ijod  etib,  mehnat  qildi.  Uzoq  yillar 
davomida xalq musiqa merosini to‘plab,  notaga yozdi.  Grammofon 
plastinkalar 
chiqardi. 
Uning 
nomiga 
atalgan 
0 ‘zbekiston 
teleradiokomiteti  qoshidagi  “Maqom”  ansambliga  rahbarlik  qildi.
38

---

Ana  shu  xizmatlari  uchun  0 ‘zbekiston  Fanlar  Akaderaiyasiga 
haqiqiy a’zo etib saylandi.