A. I. To’rayev, F. F. Axrorov, M. M. Rahmatov

Ashiniylar sulolasi davrida davlat boshqaruv tizimi.
Xoqon-
turk xoqonligida davlatning oliy hukmdori unvoniga ega 
bo’lgan. Xoqonlik nasldan naslga o’tib kelgan. 
Elxon-
Bumin xoqon jujanlar ustida qozonilgan to’la g’alaba 
sharafiga “elxon” unvoni bilan boshqargan. 
Tavachi
-hukmdorning 
muhim 
topshiriqlarini 
bajaruvchi 
yordamchisi, saroy amaldorlarni ustidan nazoratchi.
 
Dele (teginlar)-
taxt vorisi yoki valiahd shahzodalar ular ma’lum 
bir hududni boshqarishgan. 
Abag’asi-
xoqonning amakisi va maslahatchisi hisoblanadi. 
Cho’r-
xoqonlik g’arbidagi o’n o’q qabila ittifoq dulu (tulis) 
qabila urug’lari sardori G’arbiy qanot amaldorlarini rahbari 
hisoblangan vazir darajasidagi amaldor.
Erkin-
o’n o’q qabilalar ittifoqining besh nushibi urug’i sardorlari. 
Sharqiy qanot amaldorlarini rahbari hisoblangan vazir darajasidagi 
amaldor.
 
Fuli 
(ya’ni bo’ri)-xoqonning tan soqchilar guruhi. 
 
Ag’achi
-xoqonlikda xazinachi vazifasini bajaruvchi. 
Imga
-mol(soliq) yig’uvchi amaldor. 
Otachi
-tabiblar shunday atalgan. 
Qam
-Kohin, duoxon.
 
Toyin-toyun
- budda jamoasida rohiblar shunday unvonga ega 
bo’lgan. 
Damochi(tamg’achi)-
xoqonlikka kelgan xatlarni nazorat qilgan 
va saqlagan
(arxivchilar). Xitoy sayyohi Syuan Szyan Sharqiy Turkistonning vassal 
hukmdorlar xatlarini xoqonga bergan paytda xoqon xatlarni diqqat 
1
Ўзбекистон миллий енсиклопедия. -T.: 2000. -Б.687. 

---

9 
bilan kuzatgan va ko’zdan kechirgan ularni “damochi” (tamg’achi) deb 
ataluvchi kishiga saqlash uchun topshirganini yozadi.