A burxanov, O. Sattorqulov, G‗. Berdiyev, D. Eshpulatov mintaqaviy iqtisodiyot darslik

Mahalliy budjet vazifalari 
O‗zbekiston Respublikasi davlatining mustaqillikka erishishi sari yo‗l 
tutishi davrida, iqtisodiyotning bozor munosabatlariga o‗tishi yo‗lida 
hududlarning iqtisodiy rivojlanishida hamda Respublikani ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishidagi mahalliy budjetlarning roli yanada oshdi. 
Mahalliy budjet daromadlari nisbatan mahalliy hokimiyat organlariga 
yuklatilgan vazifalar, ular tomonidan mahalliy soliq va yig‗imlarni yig‗ib 
olish Mahalliy budjetlar aholini ijtimoiy himoya qilish borasida davlatning 
olib borayotgan siyosatining joylardagi asosiy tayanchi bo‗lib hisoblanadi. 
Aholini ijtimoiy himoya o‗ilish xarajatlarining qariyb 100 foiziga yaqini 
mahalliy budjetlar tomonidan moliyalashtiriladi (11.2-rasm). 
imkoniyati, hamda yuqori davlat organlarining hududlarga moliyaviy 
yordam bera olish imkoniyati, hududlarning iqtisodiy rivojlanish darajasi, 
davlat tomonidan olib borilayotgan moliya-budjet siyosati bilan bevosita 
bog‗liqdir (11.3-rasm).

Moliya yili mobaynida Qoraqalpog‗iston Respublikasi byudjeti, 

viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari xarajatlariga ularning 

---

297
tasdiqlangan parametrlari doirasida birinchi va ikkinchi guruh xarajatlari, 
shuningdek oziq- ovqat mahsulotlari va dori-darmonlar sotib olish 
xarajatlari bo‗yicha byudjetdan ajratiladigan mablag‗larni ko‗paytirish yoki 
kamaytirishni 
nazarda 
tutuvchi 
o‗zgartirishlar faqat O‗zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi bilan kelishilgandan keyin amalga oshiriladi. 
11.2-rasm. Mahalliy budjet vazifalari 
Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlariga tasdiqlangan parametrlar 
doirasida uning ijrosi jarayonida qonun hujjatlari asosida o‗zgartirishlar 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan kiritiladi va uning 
axbor ot tizimida hisobga olib boriladi. 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirining har yili O‗zbekiston 
Respublikasining 
Davlat 
byudjetining 
daromadlar 
va 
xarajatlar 
parametrlarini taqsimlash, rejalashtirish va ijrosini ta`minlash masalalari 
yuzasidan 1 -son buyrug‗i qabul qilinadi. 
Unga muvofiq byudjetining parametrlarini qonun doirasida ijro 
etilishini ta`minlash maqsadida, Qoraqalpog‗iston Respublikasi Moliya 
vaziri, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalari boshliqlari 
hamda shahar, tuman moliya bo‗limi mudirlarining zimmasiga quyidagilar 
yuklatiladi: 

---

298
• hududlardagi 
soliq 
organlari 
bilan 
hamkorlikda 
mahalliy 
byudjetlarning har yili tasdiqlangan daromadlarining yillik va choraklik 
parametrlprini soliq manbalari va barcha hududlar bo‗yicha to‗laqonli 
bajarilishini ta`minlab borish, tushumlarni doimiy ravishda tahlil va 
prognoz qilish; 
• mahalliy hokimiyat organlariga xo‗jalik yurituvchi sub`ektlarning 
soliq va yig‗imlardan byudjetga boqimanda qarzdorliklarini qisqartirish, 
daromadlarning tasdiqlangan ko‗rsatkichlarini muttasil bajarilishini 
ta`minlash, hududning soliq bazasini va moliyaviy salohiyatini kengaytirish 
bo‗yicha samarali chora- tadbirlar qabul kilish uchun amaliy takliflar 
kiritish.