A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


 .3 .  «Tarixi  olamoroyi  Abbosiy*



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet385/420
Sana31.12.2021
Hajmi6,54 Mb.
#275149
1   ...   381   382   383   384   385   386   387   388   ...   420
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

7.3 .3 .  «Tarixi  olamoroyi  Abbosiy*
“Tarixi  olam oroyi  Abbosiy”  ( “ (S hoh)  Abbosning  olam ni  bezovchi 
ta rix i” )  n o m li  asa r  g arch i  XVI  asrd a  o 'tg a n   yirik  E ro n   tarix ch isi 
Isk a n d a r b e k  
M u n s h iy   t o m o n id a n   y a r a tilg a n   b o 'l s a - d a ,   u n d a  
O 'zbekistonning 
tarixi  va  uning  boshqa  m am lakatlar bilan  m unosabatini 
o'rganishda  m uhim   aham iyat  kasb  etadi.
I s k a n d a r b e k   M u n s h iy   o 'z   a s a r id a   k e ltir g a n   a y rim   d a lil  va 
m a ’lum o tlarig a  q arag an d a ,  1561  yoki  1562-yili  tu g 'ilg a n .  U  saroy 
yum ushiga  qabul  qilingunga  q ad a r  kichik  m oliya  xizm atchisi  b o 'lib  
ishlagan,  keyinchalik  devoni  inshoga  qabul  qilingan.  B o'lg'usi  tarixchi 
1587-yili  harbiy  xizm atga  jalb  etilgan  va  shoh  Abbos  Safaviy  (1 5 8 7 - 
1629)ning  harbiy yurishlarida  voqeanavis b o 'lib   ishtirok  etgan,  1593-yili 
esa  saroy  m unshiysi  lavozimiga  tayinlangan  va  um rining  oxirigacha  shu 
lavozimda  turgan.  Iskandarbek  M unshiy  1634-yili  vafot  etgan.
Iskandarbek  M unshiyning  “Tarixi  olam oroyi  Abbosiy”  nom li  asarida 
Eronning  15 88-1634-yillarorasidagi tarixi xronologik,  yilma-yil tartibda 
bayon  qilingan.  Bu  asar  ham   “A k barnom a”  singari  saroyda  yuritilgan 
kundalik daftar,  rasmiy hujjatlar, bayon etilgan voqealar ishtirokchilarining 
og'zaki  axboroti  ham da  m uallifning  shaxsiy  kuzatuvlari  bilan  to 'p lan g an  
m a’lum otlar asosida  yozilgan.
“Tarixi  olam oroyi  Abbosiy”  asari  tarkibi  m uqaddim a,  uch  jild  va 
xotimadan  iborat.  A sam ing  I—II  jildlari  1616,  uchinchi  jildi  esa  1628- 
yili  yozib  tam om langan.
K itobning birinchi jildi  kom pilyatsiya,  um um lashtiruvchi  xususiyatga 
ega  bo'lib,  X ondam im ing  “ H abib  us-siyar” ,  M ir  Yahyo  Qazviniyning 
“ Lubb  at-tav orix ”  ( “Tarixlar  m ag 'z i”)  va  muallifi  n o m a’lum   ikki  asar 
“Tarixi shoh  Ismoil  Safaviy” va “Tazkirayi shoh T ahm osib”  ham da boshqa 
asarlarga  tayanib  yozilgan.  U nda,  asosan  shoh  Abbosning  ota-bobolari, 
shuningdek, shoh  Ismoil aw al  (1502—1524), shoh Tahm osib aw al  (1 5 2 4 - 
•576),  Ismoil  soniy  (1576—1578)  va  Sulton  M uham m ad  X udobanda 
(1578-1587)  hukm ronligi yillaridagi tarixi  um um iy tarzda bayon etilgan.
“Tarixi  olam oroyi  Abbosiy”  asarining  II—III  jildlari  m azm uni  yangi 
bo'lib,  m ustaqil  aham iyatga  ega.  U larda  E ronning  1 5 8 8-16 28-y illar
231


orasidagi  ijtimoiy-siyosiy tarixi  keng yoritib berilgan.  U chinchi jild oxirida 
shoh Abbos bilan zamondosh bo'lgan shayxlar, olimlar, shoirlar va xattotlar 
haqida qim m atli  m a’lum otlar keltirilgan.
Asar O 'zbekiston  tarixini  o'rganishda  ham   katta aham iyat  kasb etadi. 
U nda O 'zbekistonning XVI  asr oxiri  va XVII  asm ing birinchi choragidagi 
siyosiy ahvoli haqida  noyob  m a’lum otlam i  uchratam iz.  B undan tashqari, 
asar  XVI  asm ing  oxiri  va  XVII  asm ing  birinchi  choragida  Eron  bilan 
Buxoro  xonligi  o'rtasidagi  siyosiy  m unosabatlam i  o'rganishda  muhim  
m anbalardan  biri  hisoblanadi.
Asardan  ayrim  parchalar B .D om   (m atni) va 
V .V .
Velyam inov-
Z e m o v  
tom onidan  m atni  va  qisqartirilgan  ruscha  tarjim asi  nashr etilgan. 
K ito b  
m atni yana ikki m arta T ehronda  1896-yili toshbosm a va  1956-yili bosmasi 
chop  etilgan.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   381   382   383   384   385   386   387   388   ...   420




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish