A. A. Q od irov t ib b iy o t



Download 17,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/99
Sana28.06.2022
Hajmi17,84 Mb.
#712517
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   99
Bog'liq
2021-02-22603383da9fe88256 Tibbiyot tarixi (Qodirov A.) - 2005 y.

KROTON maktabi. 
Bu m aktab hozirgi Italiya hududida b o ‘lgan. 0 ‘sha 
vaqtda K ro to n yerlari Y unonistonga qaram edi.
K ro to n m ak tab in in g vakillari inson organ izm in in g tuzilishi va u n in g
ta b ia ti (x u su siy atlari) m asalasid a m a s h h u r fa y lasu f A n a k sim e n n in g
"ham m a narsan in g asosini havo tashkil etadi", degan fikriga asoslan gan 
edilar. Bu fikrni m ashhur hakim A lkm eon tibbiyotga olib kirdi. A lkm eon 
,, 
shu K ro to n m ak tab in in g eng k o ‘zga k o ‘rin g an vakili edi. H av o n in g
tabiatdagi rolini o ‘sh a vaqtda bunday tushu n tirg an lar. havo zichlanish va 
siyraklanish xususiyatiga ega. U zichlanib par (bug‘) so‘ng suvga aylanadi. 
Y anada zichlanib tabiatdagi har xil buy um lar va to g ‘i toshlarga aylanadi. 
S o‘ng esa o ‘sim liklar va hayvon ot olam iga aylanadi. N ih o y at u n d a n
odam lar va ularning a ’zolari ham paydo b o ‘ladi. A lkm eon odam organizm i 
va b a rc h a a ’zo lar p n ev m a (h a v o )d an kelib ch iq ad i, deb fikr y uritg an. 
U ning fikricha p n evm a o ‘zidan h a r xil q aram a-q a rsh ilik lar ch iq arish
xususiyatiga ega. U m u m an tab iatd a q aram a-q a rsh ilik lar k o ‘p. M asalan, 
issiqlik — sovuqlik, quruqlik — h o ‘llik, achchiqlik — chuchuklik, qattiqlik
41


— yum shoqlik, qoralik — oqlik va h.k. Odam organizm ida to 'rtta qaram a- 
qarshilik bor. Bular issiqlik va sovuqlik ham d a quruqlik va h o ‘llikdir. Shu 
q aram a-qarshiliklarning kuchi m uvozanatda b o ‘lsa kishining salom atligi 
saqlanadi. A gar bu q a ra m a -q a rsh i x ususiyalardan biri ustun kelib qolsa 
m uvo zan at buzilib kasallik kelib chiqadi.
A lkm eon odam organizm idagi to ‘rt qaram a-qarshi kuch — issiqlik
sovuqlik, quruqlik va h o ‘llik haqidagi tushunchani qadimgi Sharq tibbiyotidan 
olgan b o ‘lsa kerak. Y unonlar m uvozanatda boMishni "izonomiya", ulardan 
biri ustun kelib qolishini esa "monarxiya", deb ataganlar.
A lkm eon am aliy tibbiyotda ju d a tajribali hakim edi. U yaxshi an ato m
h am b o ‘lgan. A lkm eon b irin c h ila rd a n b o ‘lib k o 'rish nervini kash f etdi. 
Y evstaxiy nayini to p d i. Bosh m iyani teksh irib , u n d a fikrlash va idrok 
etish m arkazi m avjudligini aniqladi.
K ro to n m ak tab in in g y an a bir k o ‘zga k o ‘ringan vakili D iogen edi. U 
eram izdan oldingi III asrda yashagan. Diogen ham yaxshi an atom b o ‘lgan. 
U y urak va q o n to m irla rin i tekshirib yu rak n in g o ‘ng q o rin ch a sid a qon
chap q o rinchasida esa b o ‘shliq k o ‘rgan. S hunin gd ek to m irlarn i tekshirib 
vena tom irlarida qon, arteriya tom irlarida bo‘shliqni ko‘rgan. Sliunga asosan 
u yurak n in g ch ap q o rin ch a sid a va arteriya to m irla rid a havo yurar ekan
degan xulosaga kelgan. S huning u ch u n arteriya q o n tom irin i aero (havo) 
tashuvchi tom ir, deb atagan. Bu yanglish nom hozirgacha saqlanib qolgan. 
K ro to n m ak tab in in g vakillari o d am anato m iy asi va fiziologiyasi haq id a 
bir q a n c h a k ashfiyotlar qilgan b o 'lsa la r h am , u la r b a ’zi x atoliklardan 
h am xoli em as edilar.

Download 17,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish