A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

Akseptli 
to 'lov 
talabnomalar 
bilan 
hisob-kitoblar.
Ta’kidlaganimizdek, akseptli toiov talabnomalar sotib oluvchining 
bankiga kelib tushgandan so‘ng, bank dastlab toiovni amalga oshirish 
yuzasidan tolovchining roziligini oladi. Buning uchun bank tomonidan 
tolovchilarga 
talabnomalami 
quyidagicha 
akseptlash 
muddati 
o‘matiladi:
- bir shahar ichida joylashgan mijozlar uchun - talabnomalami 
bankka kelib tushgan kunni hisobga olmagan holda, uch ish kuni;
- boshqa shaharlarda joylashgan mijozlar uchun talabnomalami 
bankka kelib tushgan kunni hisobga olmagan holda, besh ish kuni;
- tolovchining asosli iltimosiga k o la 10 kungacha.
Akseptlash tartibida toianadigan akseptli toiov talabnomalar
muddatini kutayotgan davr davomida toiovni kutayotgan hujjatlar 
kartotekasi (1 - kartoteka)da hisobga olib boriladi.
Tolovchi belgilangan muddatda yozma ravishda unga xizmat 
qiluvchi bank bolimiga akseptlashni qisman yoki to liq rad qilish 
huquqiga ega (tovar - material qimmatliklarini jo ‘natishda, xizmatlar 
ko‘rsatishda va boshqa holatlarda shartnoma shartlariga amal 
qilinmaganda, shuningdek, qonunchilik hujjatlariga asosan).
Belgilangan muddatda korxona yozma ravishda akseptlashni rad 
etmasa, talabnoma akseptlangan hisoblanadi.
Talabnomani akseptlashdan qisman bosh tortganda, tolovchi 
tomonidan akseptlangan summa bo‘yicha tolovlar amalga oshiriladi. 
Agar tolovchining hisobvaraglda mablagiar bolmaganda akseptli 
to io v talabnomalar 2 - kartotekaga joylashtiriladi.
Bunda bank tolovchi tomonidan akseptlashni qisman rad 
qilinganligi to‘g ‘risida mahsulot yetkazib beruvchining (mablag1 
oluvchining) bankiga yozma ravishda xabar beradi.
Bank 2 - kartotekadagi hisob-kitob hujjatlari bo‘yicha tolovlami 
amalga oshirishda tolovchilarga penya hisoblash va oluvchilar
63

---

foydasiga o‘tkazish huquqiga ega, agar bu bank va mijoz o‘rtasida 
tuzilgan shartnomada kelishilgan bo‘lsa.
Bank toiovchilardan mablagiami oluvchilar foydasiga muddati 
o‘tkazib yuborilgan tolovlar bo'yicha har bir kun uchun qonunda 
belgilangan miqdorda penya undiradi.Agar ushbu holat bank va mijoz 
o‘rtasida hisob-kitob va bank xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yichai 
sharotnomada belgilab qo‘yilgan bo‘lsa.
Quyidagi shartli chizmada aksiyadorlik tijorat Ochiq Agrobankning 
lkkita bolim i mijozlarining akseptli to io v talabnomalar bilan hisob- 
kitoblar amalga oshirilganda hujjatlar aylanishini shartli misolda ko‘rib 
chiqamiz.