A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

5 Абдуллаева Ш .З. Пул, крещгг ва банклар. -Т .: «Икуисод - Молияя, 2 0 0 7 , 7 - 6 .
“ Рашидов О.Ю. вабош . Пул, кредит ва банклар. Дарслик. -Т.: ТДИУ, 2008. И - б . (4 3 2 б).
7 Аристотель. Сочинения; 4 т. - М : 1983. Т. С.325.
12

---

Pulning mohiyati uning turlarida va funksiyalarida yanada aniqroq 
namoyon bo‘ladi, keyingi paragraf va boblarda ushbu masalalarga 
atroflicha o‘rin beriladi.
1.3. Pulning rivojlanish tarixi
Pul hozirgi kundagi ko‘rmishi, holati va darajasigayetgunga qadar 
juda uzoq tarixiy davmi boshidan kechirdi. Yer yuzida puldan 
ayirboshlash vositasi sifatida foydalanib kelinayotganiga yetti ming 
yildan ortiq vaqt bo‘ldi8. Bu davr ichida dastlabki pullar tovar, buyum, 
oddiy metall va qimmatbaho metallar ko‘rinishidan hozirgi kunda keng 
foydalanib kelinayotgan qog‘oz va elektron pullar ko‘rinishigacha yetib 
keldi.
Jamiyatda ijtimoiy - iqtisodiy jarayonlar takomillashib va 
rivojlanib borgani sari pulning shakli, pul ishlari va pul ishtirokidagi 
hisob-kitoblar ham doimiy ravishda takomillashib va rivojlanib 
kelmoqda
Pulning rivojlanishiga turtki boigan asosiy omillar quyidagilar 
hisoblanadi.
1. Tovar ishlab chiqarishning kengayishi va mehnat taqsimotining 
chuqurlashuvi.
2. Barcha shakllardagi mulk qiymatlarining o‘sishi.
3. Tovarlar oldi - sotdisi bo‘yicha aylanmalar hajmining ortishi.
Tanga pullarning 
rivojlanish 
tarixi.
Mavjud 
iqtisodiy
adabiyotlarda dastlabki tanga pullar Xitoy mamlakatida va qadimgi 
Lidiya xonligi davrida miloddan avvalgi VII asrda paydo bolganligini 
ta’kidlaydi. Manbalarga ko‘ra, birinchi oltin pullar bizning eramizgacha 
boigan VII asrda Lidiya shohi Gigesning buyrugl bilan zarb etilgan. 
Oltinga o‘zining tasvirini tushirib zarb qilgan birinchi shoh Aleksandr 
Makedonskiy hisoblanadi, o‘sha davrda oltinning qiymati uning probasi 
va oglrligi bilan olchanar edi.
AQSHda monetalar 1793-yilda zarb etilgan, shu davrga qadar va 
undan 
keyin 
uzoq 
muddat 
davomida mamlakatda xorijiy 
mamlakatlaming tangalari to io v vositasi sifatida amal qilgan. 
Mamlakatda ayrim xorijiy tangalar 1857-yilgacha toiov vositasi sifatida 
muomalada ishtirok etdi.