A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

13 Эдвин Дж. Долан, Колин Д. Кэмпбелл, Розмари Дж. Кэмпбел Деньвги, банковское дел о и денежно - кредитная
политика. Пер. с. англ. к.э.н. А А.Лукашевич, А.П.Маноцкова, к.ф.н. Е Б Ярцева, к .ф - м .н . М Б-Ярцев. - М - СПб., 1991.
-С . 26.
22

---

vositasi, ikkinchisi - o‘lchov hisobi, uchinchisi - qiymatni saqlash 
vositasi, to‘rtinchisi - kechiktirilgan toiovlami oichovi1 .
K.Marks pulning funksiyalari konsepsiyasida uni uchta funksiyasi 
mavjudligini ta’kidlaydi. U pulning funksiyalarini quyidagi ketma -
ketlikda ifodalavdi. Birinchisi - qiymat o‘lchovi, ikkinchisi - muomala 
vositasi, uchinchisi - moliyaviy pul. K.Marksning pulning uchinchi 
funksiyasi ayrim iqtisodchilar tomonidan jamg‘arma vositasi, to‘lov 
vositasi va jahon puli kabi vazifalarini bajarishi mumkinligini ilgari 
suriladi15.
Rossiyalik iqtisodchi olim, professor O.I. Lavrushin16, professor 
V.A. Shegorsova1 , professor V.V. Ivanov va professor В. I. Sokolovlar18 
tahrirlari ostida chop etilgan Pul, kredit, banklar darsliklaming 
barchasida pul beshla funksiyani bajarishi e’tirof etiladi.
0 ‘zbekistonlik iqtisodchi, professor Sh.Z. Abdullayeva pul to‘rtta 
funksiy ani bajarishini, ular qiymat oichovi, muomala vositasi, to‘lov 
vositasi va jam g‘arma vositasi funksiyalari ekanligini ta’kidlaydi19
Professor O.Yu. Rashidov tahriri ostida chop etilgan Pul, kredit va 
banklar darsligida pul beshta, ya’ni qiymat oichovi, muomala vositasi, 
to io v vositasi, jam g‘arma vositasi va jahon puli vazifalarini bajarishini 
ta’kidlanadi20
Ko‘rinib turibdiki, pulning funksiyalari haqida xorijiy va mahalliy 
iqtisodchi olimlaming fikrlari turlicha boiib, birinchi guruh olimlar 
pulni beshta funksiyasi mavjudligini ta’kidlaslisa, ikkinchi guruh 
iqtisodchi olimlar uning to‘rtta funksiyani bajarishini e’tirof etadi. 
Uchinchi guruh iqtisodchi olimlar, asosan anglo - amerikaliklar uni 
uchta funksiyani bajarishini bay on etadi. Hatto ayrim iqtisodiy 
adabiyotlarda pulni oltita funksiyani bajarishi qayd etilib, oltinchi 
funksiva sifatida baho masshtabi ekanligini isobtlashga urinishadi21.
Iqtisodchi olimlar pulning funksiyalari haqida turlicha talqin 
etishiga q.uyidagilar sabab boiadi. Bir guruh iqtisodchi olimlar, pulning 
funksiyasini zamonaviy sharoitda uning xossalaridan kelib chiqib bayon
u  Фишер С , ДорнОУШ P., Ш малензи P. Экономика. -М .: 1993. -С . 4 7 4 - 4 7 5 .