A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova

Mavzuga oid topshiriqlar

1. 
   Ko‘taruvchi kran tinch turgan yukni 2 m/s² tezlanish bilan ko‘tarish jarayonida birinchi 5 sekund davomida 2,95 10⁴ J ish bajargan. Yukning massasini aniqlang.
   

2. 
   Harakatdagi 2 kg massali jismning 1) tezligini 2 m/s dan 5 m/s gacha oshirish uchun, 2) boshlang‘ich tezligi 8 m/s bo‘lganda uni tuxtatish uchun qanday ish bajarish kerak?
   
3. 
   Odam massasi 2 kg bo‘lgan jismni 1 m balandlikka 3 m/s² tezlanish bilan ko‘targanda qanday ish bajaradi?
   
4. 
   Og‘irligi R= 2kG yukni 1m balandlikka o‘zgarmas kuch bilan vertikal ko‘tarishda A= 8kGm ish bajarilgan. YUk qanday tezlanish bilan ko‘tarilgan?
   
5. 
   Massasi 4 kg bo‘lgan erkin tushayotgan jismning tezligi ma’lum yo‘lda 2 dan 8 m/s gacha ortdi. SHu yo‘lda og‘irlik kuchi bajargan ishni toping.
   
6. 
   Hajmi 2m³ bo‘lgan marmar taxta 12 m balandlikka ko‘tarilganda qancha ish bajariladi? Marmarning zichligi 2700 kg/m³.
   
7. 
   Nasos har sekundda 20 l suvni 10 m balandlikka ko‘taradi. Bunda 1 soatda qancha ish bajariladi? Nasosning quvvati qancha?
   
8. 
   Chuqurligi 150 m bo‘lgan shaxtadan 200 m³ suvni haydab chiqarish uchun quvvati 50 kVt bo‘lgan nasos qancha vaqt ishlashi kerak?
   
9. 
   Hajmi 0,6 m³ bo‘lgan tosh suvda 5 m chuqurlikdan suv sirtiga ko‘tarildi. Toshning zichligi 2500 kg/m³ . Toshni ko‘tarishda bajarilgan ishni toping.
   
10. 
    Muzda turgan konkida yuguruvchi massasi m₁ = 10kg bo‘lgan toshni oldinga otdi va bunda o‘zi v₂ = 1,5 m/sek tezlik bilan orqaga sirpanib ketdi. U toshni otganda qanday ish bajardi? Konkichining massasi m = 80 kg
    

11. 
    Qiyalik burchagi
    

  20⁰ , ishqalanish koeffitsienti esa

  0,20

bo‘lsa,

m  5 10³

kg massali pritsepni qiyalik bo‘ylab yuqoriga

v  1,0 ^m/s

tezlik bilan tortib uchun traktorning quvvati qanday bo‘lishi kerak?

12. 
    Agar 1,0 10⁴ kg massali yukni 200 m chuqurlikdan 60 s vaqt ichida
    

olib chiqadigan shaxta liftining FIK 80% bo‘lsa uning dvigatelining quvvatini toping.

13. 
    ^{Niagara sharsharasining balandligi} h  50 ^{m, yillik o‘rtacha suv}
    

^{sarfi esa} Q  5900 ^{m3/s bo‘lsa, sharshara qanday quvvatga ega?}

14. 
    Er sharining o‘z aylanish o‘qiga nisbatan inersiya momenti va harakat miqdori momenti topilsin. m = 6 10 ²⁴ kg R = 6,4 10⁶ m.
    
15. 
    1 m uzunlikdagi va 0,5 kG og‘irlikdagi bir jinsli sterjen vertikal tekislikda o‘z o‘rtasidan o‘tgan gorizontal o‘q atrofida aylanmoqda. Agar
    

aylantiruvchi moment 9,81·10^-2 n ·m ga teng bo‘lsa, sterjen qanday burchak tezlanish bilan aylanadi?

16. 
    m = 0,3 kg massali moddiy nuqtaning nuqtadan r = 20 sm uzoqlikdan o‘tgan o‘qqa nisbatan inersiya momenti J aniqlansin.
    
17. 
    Inersiya momenti J=63,6 kg ·m² ga teng bo‘lgan maxovik ω=31,4 rad/sek o‘zgarmas burchak tezlik bilan aylanmoqda. Maxovik tormozlovchi moment ta’sirida t=20sek dan keyin to‘xtasa, tormozlovchi M moment topilsin.
    
18. 
    0,5 m radiusli va m= 50 kg massali disksimon g‘aldirakning gardishiga 10 kG urinma kuch ta’sir qiladi. 1) G‘ildirakning burchak tezlanishi topilsin. 2) Kuch ta’sir qila boshlagandan qancha vaqt o‘tgach g‘ildirakning tezligi 100 ayl/sek ga mos keladi?
    
19. 
    R= 0,2 m radiusli R = 5kG og‘irlikdagi disk o‘z og‘irlik markazidan o‘tgan o‘q atrofida aylanmoqda. Disk aylanish burchak
    

tezligining vaqtga bog‘lanishi

  A  Bt

tenglama orqali berilgan,

bunda V = 8rad/sek². disk gardishiga qo‘yilgan urinma kuchning kattaligi topilsin. Ishqalanish hisobga olinmasin.

20. 
    2 kG og‘irlikdagi disk gorizontal tekislikda 4 m/s tezlik bilan sirpanishsiz dumalaydi. Diskning kinetik energiyasi topilsin.
    
21. 
    6 sm diametrli shar gorizontal tekislikda sekundiga 4 ayl/s bilan sirg‘anishsiz dumalaydi. SHarning massasi 0,25 kg. SHarning kinetik energiyasi topilsin.
    
22. 
    5ayl/sek ga mos kelgan o‘zgarmas tezlik bilan aylanayotgan valning kinetik energiyasi 60 j ga teng. SHu valning harakat miqdori momenti topilsin.
    
23. 
    Uzunligi 50 sm va massasi m = 400 g bo‘lgan ingichka bir jinsli tayoqcha o‘rtasidan tayoqchaga tik ravishda o‘tadigan o‘q atrofida
    

  3 рад / с²

aniqlansin.

burchak tezlanish bilan aylanadi. Aylantiruvchi moment M