A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

To‘lov talabnomasi 
— m ablag‘lami oluvchining m ablag‘lami 
to‘lovchi tomonidan to ‘lov talabnomasida ko‘rsatilgan summani bank 
orqali to‘lash to ‘g ‘risidagi talabi nazarda tutilgan hisob-kitob hujjati.
ToMov talabnomasi tovarlar (ishlar, xizmatlar) uchun, shuningdek 
mablag‘lami oluvchi hamda m ablag‘lami to ‘lovchi o ‘rtasida tuzilgan 
shartnomada nazarda tutilgan boshqa to ‘lovlar bo‘yicha taqdim etilishi 
mumkin.
ToMov talabnomalari quyidagi turlarga bo‘linadi:
1. Akseptli to‘lov talabnomasi — to‘lov talabnomasida nazarda 
tutilgan summa mablag‘lami to ‘lovchi tomonidan akseptlanganidan (tan 
olinganidan) so‘ng, to‘lovlar amalga oshiriladigan hisob-kitob hujjati;
2. Akseptsiz to‘lov talabnomasi — toMov talabnomasida nazarda 
tutilgan summa mablagMarini to ‘lovchining roziligi boMishi yoki 
bo‘lmasligidan qat’i nazar, to io v la r amalga oshiriladigan hisob-kitoblar 
hujjati.
Inkasso topshiriqnomasi 
— m ablag‘lami oluvchining inkasso 
topshiriqnomasida ko‘rsatilgan summani mablag‘lami to ‘lovchining 
hisobvarag‘idan so‘zsiz ravishda hisobdan chiqarish bo‘yicha topshirig‘i 
nazarda tutilgan hisob-kitob hujjati.
Quyidagilar 
inkasso 
topshiriqnomalarini 
taqdim 
etish
huquqiga ega:
a) davlat soliq xizmati organlari:
• davlat byudjetiga to ‘lanadigan soliqlar va boshqa majburiy 
to‘lovlami undirish uchun;
• 0 ‘zbekiston 
Respublikasi 
Moliya 
vazirligi 
huzuridagi 
byudjetdan tashqari 
Pensiya ja m g ‘armasiga majburiy to ‘lovlami 
undirish uchun;
159

---

• 0 ‘zbekiston 
Respublikasi 
Moliya vazirligi 
huzuridagi
byudjetdan tashqari Umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, 
akademik litseylar va tibbiyot muassasalarini rekonstruksiya qilish, 
mukammal ta ’mirlash va jihozlash jam g ‘armasiga majburiy to ‘lovlami 
undirish uchun;
• 0 ‘zbekiston 
Respublikasi 
Moliya vazirligi 
huzuridagi
byudjetdan tashqari Respublika yo‘l jam g‘armasiga majburiy toMovlami 
undirish uchun;
• fuqarolaming shaxsiy 
jam g‘arib 
boriladigan 
pensiya
hisobvaraqlariga jam g ‘arib boriladigan badallar bo‘yicha to ‘lovlarni 
undirish uchun;
• debitorlaming bank hisobvaraqlarida o ‘zaro hisob-kitoblaming 
solishtirma dalolatnomasini ilova qilgan holda soliq toMovchining soliq 
qarzi summasini undirish uchun;
• yuridik shaxslar tomonidan iste’mol qilingan elektr energiyasi 
uchun muddati o ‘tkazib yuborilgan qarzni undirish uchun;
b) bojxona organlari — o ‘z muddatida toManmagan bojxona
toMovlari va jarim alam i undirish to‘g ‘risida;
d) sud ijrochilari va undiruvchilar — ijro hujjatlari bo‘yicha pul 
mablag‘larini undirish to ‘g ‘risida;
e) 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi:
• respublika byudjetidan moliyalashtirish jarayonida belgilangan 
miqdordan ortiq o ‘tkazilgan mablagMami qaytarish uchun byudjet 
tashkilotlarining byudjet hisobvaraqlariga;
• tijorat banklariga shartnoma asosida depozitga qo‘yilgan 
0 ‘zbekiston Respublikasining respublika byudjeti mablagMari va ular 
bo‘yicha hisoblangan foizlami o ‘z vaqtida qaytarilmagan taqdirda, 
ulaming istalgan hisobvaraqlariga;
• 0 ‘zbekiston Respublikasi kafolati ostida berilgan xorijiy 
kreditlami qaytarish va foizlar toMash bilan bogMiq majburiyatlar
160

---

bo‘yicha qarzdorlaming milliy va chet el valyutasidagi 
bank 
hisobvaraqlariga.
Inkasso topshiriqnomasi bankka quyidagi tartibda taqdim qilinadi:
a) mablag‘lami to ‘lovchi va mablagMami oluvchiga bitta bank 
tomonidan xizmat ko‘rsatilganda — inkasso topshiriqnomalari to‘rt 
nusxada taqdim qilinadi. Bunda inkasso topshiriqnomasining:
birinchi, ikkinchi va uchinchi nusxalari — ijro uchun bankda 
qoldiriladi;
to‘rtinchi nusxasi — qabul qilish sanasi ko‘rsatilgan holda 
mijozning hisobvarag‘iga xizmat ko ‘rsatuvchi buxgalter tomonidan 
imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, mablagMami 
oluvchiga qaytarib beriladi;
b) bir hudud ichida hisob-kitoblami amalga oshirishda inkasso 
topshiriqnomalari uch nusxada bevosita mablagMami toMovchiga xizmat 
ko'rsatuvchi 
bankka 
taqdim 
qilinishi 
mumkin. 
Bunda inkasso 
topshiriqnomasining:
birinchi va ikkinchi nusxalari — ijro hujjatlari ilova qilingan holda 
ijro uchun bankda qoldiriladi;
uchinchi nusxasi — qabul qilish sanasi ko‘rsatilgan holda 
mijozning hisobvaragMga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter tomonidan 
imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, mablagMami 
oluvchiga qaytarib beriladi;
d) hududlararo hisob-kitoblami amalga oshirishda inkasso 
topshiriqnomalari uch nusxada faqatgina mablagMami oluvchiga xizmat 
ko‘rsatuvchi 
bankka 
taqdim 
qilinadi. 
Bunda 
inkasso 
topshiriqnomasining:
birinchi va ikkinchi nusxalari — qabul qilish sanasi k o‘rsatilgan 
holda 
mijozning 
hisobvaragMga 
xizmat 
ko‘rsatuvchi 
buxgalter 
tomonidan imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, 
mablagMami toMovchiga xizmat ko‘rsatuvchi bankka yuboriladi;
161

---

uchinchi nusxasi — qabul qilish sanasi ko‘rsatilgan holda 
mijozning hisobvarag‘iga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter tomonidan 
imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, mablag‘lami 
oluvchiga qaytarib beriladi.
M ablag4lami to ‘lovchiga xizmat ko‘rsatuvchi bank tomonidan 
inkasso topshiriqnomasini bajarish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
a) mablag‘lami toMovchi va mablagMami oluvchiga bitta bank 
tomonidan xizmat ko‘rsatilgan taqdirda, to‘lov amalga oshirilgandan 
so‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi — bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi — ijro hujjatlari ilova qilingan holda shaxsiy 
hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga mablagMar to'lovchiga beriladi;
uchinchi nusxasi — shaxsiy hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga 
mablag1 lar oluvchiga beriladi;
b) bir hudud ichida hisob-kitoblar amalga oshirilganda, toMov 
amalga oshirilgandan so ‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi — bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi — ijro hujjatlari ilova qilingan holda shaxsiy 
hisobvarag'idan ko‘chirma bilan birga mablag‘lar to ‘lovchiga beriladi;
d) 
hududlararo hisob-kitoblar amalga oshirilganda, to‘lov amalga 
oshirilgandan so‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi — bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi — ijro hujjatlari ilova qilingan holda shaxsiy 
hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga mablag‘lami to'lovchiga beriladi.