2 8-§. Ишкорлаш натижасида ^осил булган
чикиндилардан молибденни ажратиб олиш
Ю корида курсатилган технологиядан маълумки, куй
дириш жараёни ва концентратнинг таркибига караб ок-
сидлашдан сунгги иш корлаш натижасида ажратиб о л и н
ган чикиндилар таркибида 5% дан 25% гача молибден були
ши курсатилган эди. Бу чикинди таркибида м олибден
темир, кальций молибдатлари, молибден
(II)
оксиди ва
оксидланмай колган молибденитлардан \ам д а кисман сув
билан ювилмайдиган М о
0 4
иони темир гидроксиди ю за-
сига ютилган хрлда булади. Чикинди таркибида тем ир о к
сиди ва гидрооксиди, кремнезём, айрим лолларда вольф
рам (1—5% атрофида) ш еелит ёки вольфрамит минерал и
\олида булади.
Бундай ч икинди таркибидаги м олибденни аж ратиб
олиш учун куйидаги усуллардан фойдаланилади:
1. Содали куйдириш;
2. Сода эритмаси билан автоклавда иш корлаш ;
3. Кислоталар билан парчалаш.
Содали куйдириш
Бунда кул \олидаги молибден чикиндиси сода билан
аралаштирилиб хамирсимон масса \оси л килинади. У учок-
да 700—750°С да
6—8
соат киздирилади. Куйидаги реакция
боради.
С а М о 0
4
+ N a
2
C 0
3
—» N a
2
M o 0
4
+ C a C 0
3
2 F eM o0
4
+ 2 N a
2
C 0
3
+ Н j 0
2
-> 2N a
2
M o 0
4
+ Fe
2
0
3
+ 2 C 0
2
M o 0
2
+ N a
2
C 0
3
+ 1 / 2 0
2
-> N a
2
M o 0
4
+ C 0
2
2M oS
2
+ 6 N a
2
C 0
3
+ 9 0 2 -> 2 N a
2
M o 0
4
+ 4 N a
2
S 0
4
+ 6 C 0
2
24- раем.
Ч и к и н д и л а р д а н м о л и б д ен о л и ш т е х н о л о г и к сх ем аси .
Бу олинган куйинди сув билан ишкррланади. Сунг эрит
мадаги ч^кма — темир молибдати натрий молибдат эрит-
масидан ажратиб олинади. Чукмага туш ган темир м олиб
дат амм иак билан парчаланади ва \о с и л булган молибдат
аммоний булимга к,айтарилади.
Эритмадаги темир молибдат тем ир хлорид ёрдамида pH
= 3,4 — 5 да чукмага туш ирилади. Х осил булган чукмада
Fe
2
0
3
ва М о 0
3
булиб, у Fe
2
( M o 0
4)3
тарки би га тугри кел-
майди.
Эритма ф ильтр-прессда фильтрланади. Кек (колдик
чукма) аммиакли сув билан иш кррланади, яъни
Fe
2
(M o 0
4)3
+
6
N H 4OH —> 3(N H
4)2
М о 0
4
+ 2Fe(O H
)3
\осил булади.
Бу ж араённинг технологик схемаси 24-расмда курса
тилган:
Чикиндилар таркибидаги молибденни ажратиб олиш
умумий микдори 93—94 % ни таш кил килади. Таш ландик
чикиндиларда 1 — 1,5 % молибден булади.
Сода эритмаси билан автоклавда ишкорлаш
Агар ч икинди таркибида м олибден С а М о 0
4
ва мо-
либдатлар хдлида булиб, унда М о 0
2
ва M oS
2
микдори
жуда кам булса, сода эритм аси билан автоклавда и ш
корлаш усулини куллаш мумкин. Уни автоклавда 180—
200°С да ва 12—15 атм босимда олиб борилади.
Кислоталар билан парчалаш
Бу жараён схема (25-расм) буйича амалга оширилади.
Чикиндилар таркибида вольфрам 3—5 % дан куп булса,
уларни кислоталар билан парчалаш яхши натижа беради.
Бу усулда чикиндиларни кайта ишлашда 30 % ли НС1 ара-
лаштирилиб, жараён киздириш билан олиб борилади. Бунда
чикинди таркибидаги \ам м а турдаги молибден бирикм а-
лари хлорид кислотасида яхши эрийдиган молибден ки с
лотаси \о л и д а эритмага утади. Худди шундай эриъмага те
мир, мис, кальций ва бошка аралашмалар \ам эриб утади.
Чикинди таркибидаги шеелит ва вольфрамит \олидаги
вольфрам кисман эрийди. Кислотада эримай (парчалан-
май) колган вольфрам, S i0 2, М о 0
2
ва MoS
2
чукмада колади.
Нордон аралаш ма (бутана)ни аммиакли сув билан pH =
2,5—3 гача нейтралланса темир молибдати молибден ки с
лотаси билан аралашган \олда полимолибдатлар билан бир
га чукмага тушади. Эритмада эса кальций, кисман темир,
мис ва бош ка аралаш малар колади.
Чукма фильтрлангандан сунг, у 580—600° С да М о 0
2
ва
MoS
2
билан бирга оксидланади. Хосил булган куй и иди ам
миакли сув билан ишкорланади. Бундай усулда чикиндилар
таркибидаги молибден 80—85 % микдорда ажратиб олинади.
Концентрат
I
N H /)H
Куритиш ва куйдириш
т
Чикиндилар
30%НС1
Аммоний молибдат
X
эритмаси
Парчалаш
NH,OH
Нейтраллаш
х
Ювиш ва фильтрлаш
и
Куйдириш
Аммиакли сув
L
Чикинди
Ювилган сувлар
X
канализацияга
Ишкорлаш
г ~
Фильтрлаш
Do'stlaringiz bilan baham: |