A. A. Abduazizov tilshunoslik nazariyasiga

ko'p  o'zgarishlarga  uchramaydigan holatni 
kuchli pozitsiya
 
deyi­
ladi;  fonemalar  ko'p  o'zgarishlarga  uchraydigan  holat  — 
kuch­
siz pozitsiya
 
deb  ataladi.  Kuchli  pozitsiyada  fonemaning  asosiy
 
vakili  namoyon  boiadi.  Kuchsiz  pozitsiyada  esa,  fonemaning
 
ottenkasi  yoki variatsiyalari uchraydi.  Masalan,  o'zbek tilida  Д /
 
fonemasi  uchragan  pozitsiyasiga  ko'ra  har  xil  talaffuz  etilishi
 
mumkin:  birinchi  /birincha/  szida  / э /   / i /   fonemasining  vari-
 
anti  yoki  allofoni  hisobla-nadi.  Biroq  shu  / i /   fonemasi  doirasi­
da  unga  artikulyatsion-akustik  xususiyatlari  bilan  o'xshash
 
boigan  va  so'zlaming  ma’nolarini  farqlashga  xizmat  qila
 
olmaydigan  aytilishlar