A. A. Abduazizov tilshunoslik nazariyasiga

fonem aning  variatsiyalari
 
deb  yuritiladi:
 
i1,  i2,  i3,  ...  =   i  (i  —  fonema,  qolgan  i  -lar  —  variatsiyalardir).
Odatda  fonemalaming  pozitson  o'zgarishlarga  uchragan
 
vakili  pozitsion  varianti,  nutqda  kombinator  zgarislilaiga
 
uchragan  fonemaning  vakili  — 
kom binator  varianti
 
deb  yuritila­
di.  Fonemaning  sifat  o'zgarishlariga  uchragan  vakili  —  uning
 
varianti  yoki  allofoni,  miqdor  o'zgarishiga  uchragan  (cho'ziq-
 
qisqaligi  o'zgargan)  fonemaning  vakili 
alloxron
 
deb  yuritiladi.
Fonemalar  har  xil  o'rinlarda,  xususan  so'z  boshi,  o'rtasi  va
 
oxirida  bir-birlari  bilan  birikib  kelishi  mumkin.  Fonemalaming
 
birikmalarini  (ts,  dz,  kt,  vz,  kg,  gg  kabi)  o'rganuvchi  fonologiya