9-sinf sana: 7-dars. Algoritmni tasvirlash usullari

5.Algoritmning dastur shaklida ifodalanishi. Ma’limki kompyuter dasturlar asosida ishlaydi va boshqariladi. Siz hozirgacha MS Word, MS Excel va Paint kabi amaliy dasturlar bilan ishladingiz. Shuni ta’kidlash joizki, har bir amali dastur ham juda katta va murakkab algoritmning bir ko’rinishidir. Demak, bu kabi algoritmlar bajarilishi uchun algoritm ijrochisiga, ya’ni kompyuterga tushunarli bo’lishi lozim.
Odatda, algoritmning kompyuter tushunadigan tilda yozilishi dastur deb ataladi. Kompyuter tushunadigan til esa dasturlash tili deb ataladi. Jahonda minglab dasturlash tillari mavjud va yana rivojlanib bormoqda. Hozirgi kunda BASIC, Pascal, VBA, Delphi, C, C++ kabi dasturlash tillari keng tarqalgan va o’rganish qulay.


Mavzuni mustahkamlash va yakunlash:
SJ Darslikdagi yoki qo’shimcha savol va topshiriqlar.
K Algoritmni tasvirlash usullari v misollar:
1. Jadval, 2. Formula, 3. Grafik, 4. Dastur.
MY Darslikdagi 1-2-3-mashq.


Savol va topshiriqlar

1. 
   Algoritmning tasvirlash usullari haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Algoritmning so’zlar orqali ifoda etilishiga hayotiy misollar keltiring.
   
3. 
   Qaysi fanlarda algoritmlarni formulalar orqali ifodalash qulay?
   
4. 
   Algoritmni formulalar orqali ifodalanishiga fizika fanidan misollar keltiring.
   
5. 
   Algoritmni jadval ko’rinishiga misollar keltiring.
   
6. 
   Algoritmni grafik shaklda berilishiga misollar keltiring.
   
7. 
   Blok-sxema nima?
   

Mashqlar.

1. 
   MS Paint grafik muharririda “O’zbekiston kelajagi buyuk davlat!” matnidagi so’zlarni tagma-tag yozdirish uchun so’zlar yordamida algoritm tuzing.
   
2. 
   MS Word dasturining Word Art obyekti yordamida “O’zbekiston vatanim manim!” iborasini yozish algoritmini qulay usulda tasvirlang.
   
3. 
   Berilgan ikki natural sonning eng kichik umumiy karralisi (EKUB)ni topish algoritmini tuzing.
   

Uyga vazifa:

1. 
   Darslikdagi 1-2-mashq.
   
2. 
   Test tuzish (10 ta va undan ortiq).
   
3. 
   Darslikdagi 3-mashq.