9-sinf jahon tarixi fanidan

II.O’tgan mavzuni so’rash: Savollarga javob bering:
1. Frank qabilalari qayerlarda yashaganlar?
2. Franklar davlatiga kim va qachon asos soldi?
3. Franklar nima uchun xristianlikni qabul qildilar?
4. Franklar davlatida asosiy ishchi kuchi kimlar edi?
5. Benefetsiy nima?
6. Tungin kim?
7. “Sali haqiqati” haqida nimalarni bilib oldingiz?
III.Yangi mavzu bayoni:
Buyuk Karl hukmronligi. Pipin 768- yilda vafot etgach, taxtga o’g’li Karl o’tiradi. Unga keyinchalik Frank davlati oldidagi xizmatlari uchun "Buyuk" laqabi berilgan. U mohir sarkarda, davlat arbobi,jasur, zabardast va matonatli shaxs bo’lgan. O’rta asrlarda Buyuk Karl to’g’risida juda ko’p afsonalar to’qilgan, qo’shiqlar yaratilgan. Ularda uning qahramonliklari, adolatparvarligi va donoligi madh etilgan.
Buyuk Karlning istilochilik urush­lari. Buyuk Karl hukmronligi yillarida (768-814) 50 dan ortiq harbiy yurishlar uyushtirgan. Bular istilochilik urushlari edi. 772- yilda u dastlab Italiya hududida tashkil topgan Langobarular qirolligiga qarshi yurish boshlagan. 776- yilda qirollik hu­dudlari Franklar davlati tarkibiga qo’shib olindi. 778- yilda Ispaniyaga qarshi yurish qilgan. Bu davrda Ispaniyada arablar hukmronlik qilardi. Buyuk Karl oxir-oqibatda bu mamla­katning kichik bir viloyatini egallay oldi, xolos. Unga Ispan markasi deb nom berilib, keyinchalik bu viloyat Barselona grafligi deyilgan. Buyuk Karl sakslarni bo’ysundirish uchun ko’p kuch sarflagan. Sakslar franklardan keyingi eng katta german qabilasi bo’lgan edi. Ular Reyn daryosidan Elba daryosigacha cho’zilgan juda katta hududda yashar edilar. U yerlar serunum bo’lganligi sababli frank feodallarini bosqinchilik urushlariga undar edi. Franklar davlati sakslarni bo’ysundirmasdan turib, Boltiq dengiziga chiqa olmas, shuningdek, bu dengiz orqali olib boriladigan savdo-sotiq ishlarida yetakchi o’rinni egallay olmasdi. Dengiz savdosidan tushadigan katta bojga ham egalik qilolmasdi. Sakslarga qarshi olib borilgan urush 30 yildan ortiq davom etdi (772 - 804). Sakslarni bo’ysundirishda Franklar davlatiga Rim cherkovi ham yordam bergan. Bundan tashqari, Buyuk Karl katta yer maydonlari in’om etish hisobiga saks zodagonlarini o’z tomoniga og’dirib olgan. Nihoyat, sakslar bo’ysundirilgach, ularning yerlarida ham grafliklar tuzilgan.