|
Yangi mavzuni mustahkamlash
Yevropada XX asming 80—90-yillarida va hozirgi vaqtda qancha mamlakat mavjud bo‘lgan?
Sharqiy Yevropa siyosiy xaritasida 1989—2000-yillarda bo’lib o‘tgan o‘zgarishlar to‘g‘risida nimalami bilasiz?
Yevropa mamlakatlarining shakllari to‘g‘risida nimalami bilasiz?
Yevropa mamlakatlarini davlat tuzumi va boshqarish shakli bo'yicha guruhlarga ajratib, daftaringizga yozib qo‘ying.
Uyga vazifa: mavzu xaqida tushunchalarni daftarga yozib, atamalarga izox keltiring.
Sana: ______ ______ 20______yil
9 - sinf. Fan: Geografiya
Mavzu: Yevropa mamlakatlarining tabiiy resurslari. Nazorat ishi III
DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI
t/r
|
Dars bosqichlari
|
Dars vaqti taqsimoti
|
Dars mazmuni
|
1
|
Tashkiliy qism
|
daqiqa
|
Salomlashish;
Davomatni tekshirish;
Ob-xovoni aniqlash va uni kuzatish.
Shu kunning muxim yangiliklari bilan tanishish.
|
2
|
Kirish
|
daqiqa
daqiqa
|
O’tilgan mavzuning o’zlashtirilganligini tekshirish;
O’tilgan mavzuni mustahkamlash;
|
3
|
Asosiy qism
|
15 daqiqa
|
Mavzu:Yevropa mamlakatlarining tabiiy resurslari. Nazorat ishi III
REJA:
Biologik resurslar
Agroiqlimiy resurslar
Yevropada qazilma boyliklarining hududiy tarqalishi
|
4
|
Mustahkamlash
|
10
daqiqa
|
Tarqatma materiallar, jadvallar va diagrammalar bilan ishlash.
O’z-o’zini baxolash
Xaritalar bilan ishlash
|
5
|
Yakuniy qism
|
daqiqa
|
O’quvchilarni baholash;
Uyga vazifa
|
Darsning maqsadi:
ta’limiy: o’quvchilarga bugungi mavzu xaqida tushuncha berish
tarbiyaviy: tabiat bilan do’stlashishga o’rgatish, dars davomida o’zaro xamkorligi, o’zgalar fel-atvorini xurmat ruxida tarbiyalash
rivojlantiruvchi: o’quvchilarni erkin fikrlashga, muloxaza yuritishga o’rgatish, ijodiy izlanish ko’nikmalarini rivojlantirish
Dars usuli: no’ananaviy usulda
Dars jixozi: dunyo xaritasi, atlas xarita, jadvallar, yangiliklar
Darsning borishi:
Tashkiliy qism.
Salomlashish
Honani darsga tayyorlash
O’quvchilar davomatini aniqlash
Ob-havoni aniqlash va uni kuzatish
Shu kunning muhim yangiliklari
2. O’tilgan mavzuni so’rab baxolash.
Yangi mavzu bayoni.
Yangi mavzuni mustahkamlash.
Uyga vazifa.
O’tilgan mavzuni so’rab baholash:
Yevropada XX asming 80—90-yillarida va hozirgi vaqtda qancha mamlakat mavjud bo‘lgan?
Sharqiy Yevropa siyosiy xaritasida 1989—2000-yillarda bo’lib o‘tgan o‘zgarishlar to‘g‘risida nimalami bilasiz?
Yevropa mamlakatlarining shakllari to‘g‘risida nimalami bilasiz?
Yangi mavzu bayoni
Yevropa tabiiy resurslaming barchasi bilan yaxshi ta’minlangan. Qit’a mamlakatlari ushbu resurslardan o‘zining imkoniyatlari va ehtiyojlaridan, jahon bozoridagi vaziyatdan, mamlakatda shakllangan ijtimoiy-iqtisodiy holatdan kelib chiqqan tarzda har xil darajada foydalanmoqda. Bunda iqtisodiy va ijtimoiy omillardan tashqari tabiiy-geografik shart-sharoitlar ham muhim rol o‘ynamoqda.
Yevropada yer va suv resurslaridan intensiv tarzda foydalanilmoqda. Qit’a tabiiy sharoiti qishloq xo‘jaligini rivojlantirish uchun umuman qulay hisoblanadi. Bu o‘rinda Markaziy Yevropa va Janubiy Yevropa Shimoliy Yevropadan keskin ajralib turishini aytib o‘tish lozim.
Yevropa biologik resurslar, ayniqsa, o‘rmon resurslari bilan nisbatan yaxshi ta’minlangan. Bu yerda Shimoliy o‘rmon mintaqasining bir qismi (Rossiya, Finlyandiya, Shvetsiya, qisman Norvegiya, Buyuk Britaniya) joylashgan. Finlyandiya va Shvetsiyadan tashqari mamlakatlardagi o'rmonlar, asosan, yosh daraxtlardan tashkil topgan.
Agroiqlim resurslari Markaziy Yevropa va Janubiy Yevropada qishloq xo‘jaligini intensiv rivojlantirishga imkon beradi.
Yevropada mineral resurslaming sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan konlari topilgan.
Yoqilg‘i-energetika resurslaridan toshko‘mir, qo‘ng‘ir ko‘mir, yonuvchi slaneslar, neft, tabiiy gaz, gidroenergoresurslardan foydalanilmoqda.
Toshko’mirning yirik konlari Germaniya (Rur, Saar), Buyuk Britaniya va Ukrainada (Donbass) ochilgan. Zaxiralari Buyuk Britaniyada 190 mlrd. tonnadan GFR da salkam 300 mlrd. tonnagacha boradi.
Qo‘ng‘ir ко‘miming yirik konlari GFR va Polshada (185 mlrd. tonna) mavjud.
Yonuvchi slaneslar Boltiqbo‘yidagi Estoniya Respublikasida qazib olinadi.
Yevropa neft va tabiiy gazning ulkan konlariga ega bo'lmasa ham, har holda qit’alar ichida oxirgi o‘rinda qolmagan. Bunda Shimoliy va Norvegiya dengizlari shelfining ahamiyati juda kattadir. XX asming 80—90-yillarida ushbu dengizlarning tubida dastlabki neft va tabiiy gaz konlari ochildi. Hozirgi vaqtda qazib olinayotgan neft miqdori 300 mln. t gaz miqdori 200 mlrd. m3 dan oshib ketdi. Neft va gaz konlarining asosiy qismi Buyuk Britaniya va Norvegiyaga tegishli.
Neft va tabiiy gaz Niderlandiya, Belgiya, Ruminiya, Ukraina, Belorussiya, Fransiya, Italiya mamlakatlarida ham qazib olinadi.
Temir mdalarining yirik konlari Shvetsiya (Kirunavara), Fransiya (Lotaringiya) va Ukraina (Krivoy Rog, Kerch, Belozyorsk konlari)da joylashgan. Marganes rudasining yirik koni ham Ukrainada ochilgan.
Yevropada, xiisusan, Polsha, Bolgariya, Ruminiyada mis-molibden konlari juda ko‘p. Fransiya va Gretsiyada yirik boksit, Vengriyada nefelin konlari topilgan. Simob rudalari Italiya, Ispaniya, Ukrainada qazib olinadi. Polimetall rudalar konlari ko‘pchilik mamlakatlarning hududlarida topilgan, lekin ulaming zaxiralari unchalik katta emas.
Yevropada, xususan, Italiya, Ukrainada oltingugurt, Ukraina, Belorussiyada kaliy va osh tuzi konlari juda salmoqlidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
