9-sinf adabiyot 1-dars Sana: O`qituvchi: Mavzu: ruhiy kamolot vositasi

4.Yangi mavzuni mustahkamlash:

“Mag’lub bahodirning nayzasi misol Ma’yus egiladi terak uchlari, Barglar soyasida o’ynaydi behol Uyqudagi qizning bedor tushlari” misralarida qanday badiiy san’at ishtirok etgan? A. tashbeh B. tashxis C. mubolag’a D. A,B

. “Genetika” she’rida kelajak avlodga bizdan nima meros qolajagi ta’kidlanadi? A. dunyo B. muhabbat C. buyuk bardosh D. barchasi
5.Mavzuni xulosalash.O`quvchilar bilimini baholash,darsni yakunlash

6.Uyga vazifa;she`r yod olish

O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari :____________
9-sinf adabiyot 79-dars Sana:____________ O`qituvchi:

Mavzu : Abdulla Oripov“Kuz manzaralari” she`rlari bilan tanishish

Ta`limiy maqsad: She`rlari bilan tanishish, tahlil qilishga o`rgatish.

Tarbiyaviy maqsad: vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ;

Rivojlantiruvchi maqsad: Mustaqil fikrlashni, og`zaki nutq ravonliginiva ifodali o`qishni rivojlantirish

Dars tipi: yangi bilimlar berish

Dars uslubi: suhbat, ifodali o`qish

Dars jihozi: rasm, kitoblar,texnik vosita

Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism; davomat, uy vazifani aniqlash

2. Uy vazifasi tahlili. II.O`tgan mavzuni so`rash

3. Yangi mavzu bayoni. She`rlarni iodali o`qish va tahlil qilish.
KUZ MANZARALARI

Yana dalalarga boshlaydi havas,

Bog’larda xazonlar yonadi lov-lov.

Do’stlarim, bu kuzning barglari emas,

Mening yuragimdan to’kilgan olov.

Shoxlarda mezonlar yaltirar xira,

Poyida shivirlar mening kuylarim,

Do’stlarim, bular ham mezonmas sira,

Bu mening chuvalgan, so’ngsiz o’ylarim.

Quyosh ham falakda bamisli ro’yo.

U endi yondirmas, yaltirar faqat.

Do’stlar, u ham endi quyoshmas aslo,

A. Oripovning san’atkorligi shundaki, u hodisalarning boshqalar ko’rmagan yoki ko’rgan bo’lsa-da, payqamagan jihatlarini o’ziga xos tarzda aks ettira oladi. Shoirning iste’dodi nazarining o’tkirligi, tuyg’ularining nozikligi, his­siyotini eng teranligida ko’rinadi. Ko’klamda o’rik g’o’ralarini hamma ko’rgan, barcha bolalar, ayniqsa, qizlarning unga ishqibozligi azaldan ma’lum. Ammo faqat chin shoirgina unda hayotni davom ettirish nishonasi borligini ko’ra biladi: «Dilbar kelinchakning ko’ksida g’ulu, Zardoli shoxiga tashlar ko’z qirin». Sal e’tibor qilgan o’quvchi yosh kelinchaklarning ko’pincha o’rik dovuchchasiga boshqorong’i bo’lishini esiga tushiradi. Har qanday hayotiy lavhada chin san’atga xos belgini ko’ra olish asl shoirlikning belgisidir.

Shoirning mahorati shundaki, u ko’pincha aytib o’tirmay, ishora qilish bilan ko’rsatadi. Tasvirning bunday usuli sizni fikrlashga, she’rning zamiridagi chiroyli ma’nolarni mustaqil kashf etishga undaydi. Ma’lumki, g’am haqida ko’p she’rlar yozilgan. Lekin g’amni kishining ko’z oldiga yaqqol keltirib qo’yish hamma shoirga ham nasib etavermagan. Quvonch to’g’risida ham kam yozishmagan, biroq uni tuyimli qilish oz kishiga nasib etgan. Abdulla Oripov: Qizg’aldoq bargidek uchar dildan g’am, Toshqinlar kiradi qalbimga manim» satrlarida og’irdan-og’ir ana shu ikki ishni birvarakayiga uddalagan. G’amni ko’z oldiga keltirib bo’lmaydi dedik, lekin qizg’aldoqning harir gulbargini har birimiz bilamiz. Uni yengil bir harakat uchirib yuborishi mumkin. Shoir qalbidan «qizg’aldoq bargidek uchgan g’am o’rniga toshqin kirmoqda. Toshqin nimaligini ham barcha biladi. She’riy misralarda quvonch tilga ham olingani yo’q, lekin insonga ulkan shodlik yor bo’lganda ko’ngliga toshqin kirishi sezimli. Chinakam san’atkorgina buni boshqalar ham his qiladigan tarzda bera oladi. Shoirning faqat darslikdagi emas, balki boshqa she’rlarini ham o’qish kishining ruhiyatini poklaydi, tuyg’ularini baland qiladi, sezimlarini noziklashtiradi va ma’naviy jihatdan yuksalishiga sabab bo’ladi.