9-mavzu. Pedagogik fikrlarning sho‘ro davridagi rivoji

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

Mahmudxo‘ja Behbudiyning marifiy – pedagogik qarashlari 
(1874-1919) 
 
 
 
 
Abdurauf Abdurahim o‘g’li Fitratning pedagogik 
qarashlari (1886 - ....) 
“Buyuk 
ma’rifatparvar 
bobomiz 
Mahmudxo‘ja Behbudiy o‘tgan asrning 
boshidayoq, 
dunyoda 
turmoq 
uchun 
dunyoviy fan va ilm lozimdur, zamona 
ilm-fanidan bebahra millat boshqalarga 
poymol bo‘lur”, degan haqqoniy fikrlar 
bilan Turkiston ahlining ongi sho‘o‘rini 
o‘yg‘otishga da’vat etgani bejiz emas, 
albatta. Bu so‘zlarning qanchalik haqiqat 
ekanini bugungi yuksak tafakkur va 
texnologiyalar zamoni ham isbotlamoqda.
(Islom Karimov) 
“Arabiy bilmasak din, ruscha bilmasak dunyo 
qo‘ldan ketar”. “Ikki emas, to‘rt til lozim” deb 
ilmning boshi tilni chuqur o‘rganishga da’vat etadi 
“Ovro‘pa ila savdo qiladurg‘on avvalo o‘n soni 
zamono ilmi o‘qimog‘i lozim” 
“
Kitobul-aftol” 
(“Bolalar 
uchun 
kitob”), 
“Islomning 
qisqacha 
tarixi”, 
“Amaliyoti 
islom”, 
“Aholi geografiyasiga 
kirish”, “Rossiyaning 
qisqacha geografiyasi”, 
“Turkiston, Buxoro va 
Xiva xaritasi” darslik 
o‘quv qo‘llanmalari va 
“Padarkush” dramasi
Behbudiyning jahon 
xalqlari o‘rtasidagi 
do‘stona aloqa 
o‘rnatish, millatlarning 
o‘zaro samimiy 
munosabat borasida 
ta’limoti o‘zbek 
pedagogikasi, xalq 
ta’limi tarixida 
qo‘shilgan salmoqli 
hissa 
Mustamlakalik 
Turkistonni 
ilmsizlik jaholatidan qutqarish 
uchun yoki maktabni isloh qilish 
zarurligini isbotlab, ya’ni usuli 
jadidiya 
maktablarini 
tashkil 
qildi. U bu maktablar uchun reja, 
dastur va darsliklar yaratgan olim 
edi. 
(B.Qosimov) 
“Kolonial (mustamlaka) qoidasi 
ila bizni idora etarlarki, bunga o‘z 
ixtiloflarimiz sabab bo‘lur”
“Dunyoda turmoq 
uchun dunyoviy fan 
va ilm zarur” 
Behbudiy pedagogik qarashlarida hamisha 
hayotning dolzarb masalalarini hal etishga 
e’tibor berdi. Uning pedagogik qarashlari, 
garchi asrimiz boshlaridagi ijtimoiy hayot 
bilan 
bog‘langan 
bo‘lsada, 
hamon 
eskirmagani, bizning hozirgi kundagi 
hayotimizga naqadar hamohangligi bilan 
qimmatlidir. 
(A.Aliyev) 

---