9-mavzu. Pedagogik fikrlarning sho‘ro davridagi rivoji

SADRIDDIN AYNIY 
Hayoti, ijtimoiy, ma’rifiy faoliyati 
Sadriddin Ayniy 1878 yilda Buxoro viloyati G‘ijduvon tumanida Soktare 
qishlogida dehqon oilasida tug‘ildi. SHu qishloqdagi masjid qaramog‘idagi eski 
usul maktabida bilim oldi. Keyin 1890-1900 yillarda Buxoroda Mir Arab, 
Badalbek, Hoji Zohid madrasalarida tahsil oladi. Ahmad Donishning «Navodir 

---

ul vaqoe», Ozarbayjon yozuvchisi Xoja Marogiyning «Ibrohimbekning 
sayohati» asarlarini mustaqil o‘qib, o‘rganadi 
Sadriddin Ayniy 1909 yilda Buxoroda yangi usul maktabini ochadi, 
«Yoshlar tarbiyasi» nomida darslik yozadi. U 1917 yil inqilobidan keyin 
Samarqandga keladi, umrining oxirigacha shu shaharda yashab, ijodiy ish bilan 
shug‘ullanadi: 1918-1921 yillar davomida «Biz kim?», «Mariya», «Baynalmilal 
marshi», «Turkiston o‘lkasiga», «Turon marshi», «Maktab marshi», «Hilol 
ahmar marshi», «Dorulmuallimin marshi» kabi qo‘shiq, she’rlar yozadi 
1924-yilda uning qizlar maktabi uchun «Qiz bola yoki Xolida» darsligi, 
1926-1940 yillarida «Tojik adabiyotidan namunalar», «Qul bola yoki ikki ozod» 
kabi qissa, hikoyalari, «Doxunda», «Qullar», «Etim» asarlari nashr etiladi 
Sadriddin Ayniy Ikkinchi jahon urushi yillarida «Yarador yirtqichning jon 
talvasasi», «Ona Vatan», «Yigirma besh yil», «CHin va yorqin tong» kabi 
maqola va she’rlarini yozadi, 1954 yilda «Esdaliklar» asarini yaratadi 
Sadriddin Ayniy tilshunos, adabiyotshunos, sharqshunos olim sifatida 
«Firdavsiy va uning «SHohnoma»si haqida» (1934), «Kamol Xo‘jandiy», 
«SHayxurrais Abu Ali ibn Sino» (1939), «Ustod Rudakiy» (1940), «SHayx 
Muslihidsin Sa’diy SHeroziy» (1942), «Alisher Navoiy» (1948), «Zayniddin 
Vasifiy va uning «Badoe’ ul vaqoe» asari haqida», «Mirzo Abduqodir Bedil» 
kabi ilmiy maqolalarini o‘zbek va tojik tillarida yozadi 
Sadriddin Ayniy 1946—1950 yillarda Samarqand davlat universitetida 
o‘zbek adabiyoti kafedrasi mudiri bo‘lib xizmat qiladi, o‘zbek mumtoz 
adabiyotidan dars beradi 
Sadriddin Ayniy 1943 yilda O‘zbekiston Fanlar akademiyasining faxriy 
a’zosi, Tojikiston Fanlar akademiyasining akademigi etib saylanadi. 
Sadriddin Ayniy o‘zbek va tojik adabiyoti, ta’lim-tarbiya sohasidagi 
samarali xizmatlari uchun davlatning yuksak ordenlariga sazovor bo‘ladi. 
Sadriddin Ayniy 1954 yilda vafot etadi.