9-мавзу: энг янги давр давлати ва ҳУҚУҚИ

ХХ асрда ҳуқуқдаги ўзгаришлар

• 1804 йилги Франция фуқаролик Кодекси ҳаракатда давом этди.
• Лекин у билан бирга кўпгина янги қонунлар ҳам қабул қилинди.
• Масалан, 1946 йилги қишлоқ хўжалик ерларини ижарага бериш ҳақидаги қонун,
• Турар-жой ижараси ҳақидаги қонун,
• 1958 йилги Муаллифлик ҳуқуқи ҳақида ҳуқуқ ва бурчлар

ХХ асрда ҳуқуқдаги ўзгаришлар

• Францияда эски Савдо кодекси ҳам ҳаракатда давом этган. Бироқ унга ҳам кўп янги қонун қўшимча қилинган.
• Жумладан, 1917 йилги савдо ширкатлари ҳақидаги, патентлар ҳақидаги қонунлар ва бошқалар ҳудди шундай янги қонунлар ҳисобланади.
• Франциянинг 1810 йилги Жиноят Кодекси 1994 йил кузида ҳаракатдан тўхтади ва янги кодекс қабул қилинди.

ХХ асрда ҳуқуқдаги ўзгаришлар

• Германиянинг 1900 йилги Фуқаролик Қонунномаси ҳам ҳаракатда бўлди. Лекин у 1965 йилда қабул қилинган акционерлик жамиятлари ҳақидаги, 1966 ва 1967 йилларда қабул қилинган патентлар ҳақидаги қонунлар асосида муҳим ўзгаришларни бошидан кечирди.
• Италиянинг 1865 йилги Фуқаролик Кодекси 1938-42 йилларда янгиси билан алмаштирилди.

ХХ асрда ҳуқуқдаги ўзгаришлар

• Қонунчилик тизимининг мураккаблашуви, янги ҳуқуқий нормалар сонининг ўсиши янги, йирик кодификация ишларини амалга оширишни талаб қилар эди. Масалан, Франция ҳукумати 4-республика даврида 1951 йилдан 1956 йилгача амалда 19 та ўзига хос кодекслар чиқарди. Булар меҳнат, аграр, сайлов, нафақа, йўл, оммавий соғлик ва бошқалар ҳақида эди.

ХХ асрда ҳуқуқдаги ўзгаришлар

• Суд прецеденти айниқса ХХ асрда АҚШда яққол намоён бўлди. Бир томондан Олий суд Конституцион доктриналари консерватив кучлар томонидан федерация ва штатлар прогрессив қонунчилигини бекор қилиш учун, демократия экцессларини кучсизлантириш учун фойдаланилди. Иккинчи томондан, муайян шароитларда, айниқса, ХХ аср 60-йилларида АҚШда ижтимоий норозилик ҳаракатларининг кўпайиши ҳаётга қатор прогрессив суд доктриналарини олиб келди (негрлар ирқий камситилишини чеклаш, тенг сайлов ҳуқуқи тан олиниши), улар Америка ҳуқуқининг алоҳида институтларини демократиялаштирилишига олиб келди.
• АҚШ таъсири остида II-жаҳон урушидан сўнг Конституцион судлар кўплаб буржуа давлатларида (Италия, Япония, ГФР, Ҳиндистон) ташкил этилди