9-mavzu: biznes jarayonlari va ularni hisobga olish

operatsiya. Ishlab chiqarishga materiallar haqiqiy tannarxi bo‘yicha ombordan berildi va sarflandi.

1. 
   «A» mahsulotni ishlab chiqarish uchun 45 000 so‘m
   
2. 
   «B» mahsulotni ishlab chiqarish uchun 50 000 so‘m
   

Jami: 95 000 so‘m .
d) umumishlab chiqarish xarajatlari uchun 5 000 so‘m
Hammasi 100 000 so‘m . Ushbu xo‘jalik muomalasining iqtisodiy mohiyati materiallar sarflanishidan iborat. Shuning uchun ularning omborda kamayishini aks ettirish kerak. 1010-«Xomashyo va materiallar» schoti aktiv schot bo‘lganligi uchun materiallarning hisobdan chiqarilishini ushbu schot kreditida ko‘rsatish lozim. Ayni vaqtda sarflangan materiallar qiymati korxonaning mahsulot ishlab chiqarishga doir joriy xarajatlarining bir qismi hisoblanadi. Ishlab chiqarish jarayoni yakunlanganidan so‘ng ushbu materiallar qiymati boshqa xarajatlar bilan birgalikda tayyorlangan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxini tashkil etadi. 2010-«Asosiy ishlab chiqarish» schoti aktiv bo‘lib, ishlab chiqarishga sarflangan materiallar qiymati uning debetida, har bir analitik schot, ya’ni «A» va «B» mahsulot bo‘yicha alohida aks ettirilishi lozim.
Sarflangan materiallar asosiy xarajat bo‘lganligi uchun ular har bir mahsulot tannarxiga bevosita qo‘shiladi.
Umum ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun materiallar asosan ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish bo‘yicha sarflanadi. Ularning shakllanishi 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schotining debeti bo‘yicha amalga oshiriladi. Bu schot aktiv va yig‘ib-taqsimlovchi schot hisoblanadi. Ushbu muomala buxgalteriya hisobi schotlarida quyi- dagicha aks ettiriladi:
Debet 2010-«Asosiy ishlab chiqarish» schoti – 95 000 so‘m.
Shu jumladan:
«A» mahsulot uchun 45 000 so‘m
«B» mahsulot uchun 50 000 so‘m
Debet 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schoti - 5 000 so‘m Kredit 1010-«Xomashyo va materiallar» schoti – 100 000 so‘m

9.