9-mavzu: biznes jarayonlari va ularni hisobga olish

I chorak 2020 y. uchun sintetik schotlari bo‘yicha O B O R O T V E D O M O S T I

№ t/r	Schotlar nomi	Oy boshiga qoldiq(so‘m)			Oylik oborotlar (so‘m)			Oy oxiriga qoldiq(so‘m)
		Debet	Kredit	Debet		Kredit	Debet		Kredit
-1-	-2-	-3-	-4-	-5-		-6-	-7-		-8-
0130	Asosiy vositalar (mashina va uskunalar – qoldiq qiymati)	277 000	—	—		—	277 000		—
0220	Bino, inshoot va uzatuvchi moslamalarning eskirishi	—	—	—		30 000	—		30 000
1010	Xomashyo va materiallar	100 000		60 000		100 000	60 000		—
1510	Materiallarni tayyorlash va xarid qilish	—	—	64 200		64 200	—		—
1610	Materiallar qiymatidagi farqlar	—	—	4 200		2 625	1575		—
2010	Asosiy ishlab chiqarish	—	—	571 625		571 625	—		—
2510	Umumishlab chiqarish xarajatlari	—	—	101 732		101 732	—		—
2810	Tayyor mahsulot	576 000	—	571 625		506 000	641 625		—
3110	Oldindan to‘langan ijara haqi	—	—	60 000		—	60 000		—
4010	Xaridor va byurmachilardan olinadigan schotlar	—	—	826 000		826 000	—		—
4310	TMQ lar uchun mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar	—	—	30 600		30 600	—		—
4850	Olinadigan royalti	—	—	12 300		—	12 300		—
5010	Milliy valyutadagi pul mablag`lari	11 000	—	—		—	11 000		—
5110	Hisob-kitob schoti	90 000	—	826 000		61 200	854 800		—
8300	Ustav kapitali	—	527 000	—		—	—		527 000
6010	Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga qarzdorlik	—	142 000	61 200		81 600	—		162 400
6310	Xaridor va buyurtmachilardan olingan bo‘naklar	—	—	413 000		413 000	—		—
6410	Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzdorlik	—	132 000	—		82 600	—		214 600
6520	Davlat maqsadli fondlariga to‘-lovlar bo‘yicha qarzdorlik	—	112 000	—		99 000	—		211 000
6710	Mehnat haqi bo‘yicha qarzdorlik		141 000			300 000			441 000
6910	To‘lanadigan qisqa muddatli ijara	—	—	—		60 000	—		60 000
6920	Hisoblangan foyzlar	—	—	—		12 000	—		12 000
6990	Boshqa majburiyatlar	—	—	—		40 000	—		40 000
8710	Hisobot davrining taqsimlanmagan foydasi	—	—	—		220 300	—		220 300
9010	Tayyor mahsulotlarni sotishdan daromadlar	—	—	826 000		826 000	—		—
9110	Sotilgan tayyor mahsulotlarning tannarxi	—	—	506 000		506 000	—		—
9410	Sotish xarajatlari	—	—	17 400		17 400	—		—
9510	Royalti ko‘rinishidagi daromadlar	—	—	12 300		12 300	—		—
9610	Foizlar ko‘rinishidagi xarajatlar	—	—	12 000		12 000	—		—
9810	Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar	—	—	82 600		82 600	—		—
9910	Yakuniy moliyaviy natija	—	—	838 300		838 300	—		—
J A M I		1 054 000	1 054 000	5 897082		5 897082	1 918000		1 918000

Nazorat savollari

1. 
   Buxgalteriya hisobi metodining muhim elementi sifatida kalkulatsi-yaning mohiyati nimadan iborat?
   
2. 
   Kalkulatsiyaning turlari qanday va kalkulatsiyalash birligi nima?
   
3. 
   Mahsulot (ish, xizmat) tannarxini kalkulatsiyalashning asosiy bosqichlari qanday?
   
4. 
   Ta’minot jarayoni va uni hisobga olishning mazmunini bayon qiling.
   
5. 
   Ishlab chiqarish jarayonini hisobga olishning mazmunini ochib bering.
   
6. 
   Realizatsiya jarayonining mohiyati va uning hisobi qanday tashkil etiladi?
   
7. 
   Moliyaviy natijalarni shakllantirish hisobi qanday tashkil etiladi?
   

Nazorat testlari

1. 
   Xo‘jalik jarayonlari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

1. 
   ishlab chiqarish, sotish
   
2. 
   ta’minot, ishlab chiqarish
   
3. 
   ta’minot, ishlab chiqarish, sotish
   
4. 
   ta’minot, realizatsiya, sotish
   
5. 
   ishlab chiqarish, ta’minot
   

2. Xo‘jalik jarayonlari va ularni natijalarini nazorat qilish:

1. 
   hujjatlashtirish orqali amalga oshiriladi.
   
2. 
   kuzatish, o‘lchash va ro‘yxatga olish orqali amalga oshiriladi.
   
3. 
   ikkiyoqlama yozish usuli orqali amalga oshiriladi.
   
4. 
   hisob tuzish orqali amalga oshiriladi.
   
5. 
   inventarizatsiya o‘tkazish orqali amalga oshiriladi.
   

3. Xarajatlarni elementlar bo‘yicha guruhlash nima uchun zarur?

1. 
   butun korxona bo‘yicha hisobot davrida nima va qanchadan sarflangan
   
2. 
   mahsulot, ish va xizmatlar muayyan turining tannarxini hisoblash uchun ichki xo‘jalik rejalashtirish tizimi qandayligini aniqlash
   
3. 
   bir xil xo‘jalik yuritish sharoitidagi korxonalarida alohida ishlab chiqarishni joriy xarajatlarni taqqoslash mumkinligini aniqlash
   
4. 
   muayyan mahsulot turini ishlab chiqarish, ish bajarish yoki xizmat ko‘rsatish bo‘yicha biznes-reja tuzishda ushbu ma’lumotlardan qay darajada foydalanishi
   
5. 
   mahsulot(ish, xizmat)lar tannarxi tarkibini aniqlash
   

4. Xo‘jalikning hisob-kitob schotidan mol yetkazib beruvchilarga pul mablag‘lari o‘tkazilganda schotlar aloqasi qanday bo‘ladi?

A) D-t 6010 K-t 5110
B) D-t 5110 K-t 6010
C) D-t 6010 K-t 5510
D) D-t 6410 K-t 5110
E) D-t 6410 K-t 5210

5. Xo‘jalikda hisobot yilida 120 m. so‘mlik mahsulot ishlab chiqarildi va tayyor mahsulot sifatida kirim qilindi. Ushbu muomalaga qanday schotlar aloqasi tuziladi?

A) D-t 2810 K-t 2010
B) D-t 2010 K-t 2810
C) D-t 2910 K-t 2010
D) D-t 2010 K-t 2910
E) D-t 2010 K-t 1010

6. Xo‘jalikning hisob-kitob schotidan mol yetkazib beruvchilarga pul mablag‘lari o‘tkazilganda schotlar aloqasi qanday bo‘ladi?

A) D-t 6010 K-t 5110
B) D-t 5110 K-t 6010
C) D-t 6010 K-t 5510
D) D-t 6210 K-t 5110
E) D-t 6210 K-t 5510

7. Quyidagi vaziyatlarning qaysi birida hisoblash tamoyiliga asosan mahsulot sotilgan hisoblanadi?

1. 
   mahsulot jo‘natilib, xaridorga to‘lov hujjatlari taqdim qilinganida
   
2. 
   mahsulot uchun pul kelib tushganida
   
3. 
   xaridorga to‘lov hujjatlari taqdim qilinganida
   
4. 
   mahsulot yuklab jo‘natilganda
   
5. 
   xaridordan bo‘nak (avans) olinganida
   

8. Mahsulot sotishdan olingan daromad nima?

1. 
   sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi
   
2. 
   sotilgan mahsulot uchun olinadigan pul mablag‘lari
   
3. 
   mahsulot sotishdan foyda
   
4. 
   mahsulot sotish jarayonida amalga oshirilgan sarflar
   
5. 
   xaridordan olingan bo‘nak(avans)lar