9-mavzu: biznes jarayonlari va ularni hisobga olish

operatsiya. Hisoblangan ish haqi summasiga nisbatan davlat maqsadli jamg`armalariga to‘lovlar hisob-kitob qilindi. Ushbu ajratmalar korxonaning joriy xarajatlari hisoblanadi va shuning uchun ishlab chiqarish xarajatlarini ko‘paytirishga olib borilishi lozim. Ikkinchi tomondan, korxonada davlat maqsadli jamg`armalariga to‘lovlar bo‘yicha kreditorlik qarzi vujudga keladi. Uning ko‘payishi 6520-

«Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar» passiv schotining kreditida aks ettiriladi.
Debet 2010-«Asosiy ishlab chiqarish» schoti 92 400 so‘m Shu jumladan:

1. 
   «A» mahsulotni ishlab chiqarish uchun 42 900 so‘m
   
2. 
   «B» mahsulotni ishlab chiqarish uchun 49 500 so‘m Debet 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schoti 6600 so‘m Kredit 6520-«Maqsadli davlat jamg‘armalariga
   

to‘lovlar» schoti – 99 000 so‘m

12. 
    operatsiya. Belgilangan me’yorlarga muvofiq hisobot oyi uchun hisoblangan eskirish summalari aks ettirilgan:
    

1. 
   asosiy ishlab chiqarish binolari va inshootlariga 20 000 so‘m
   
2. 
   umumishlab chiqarish binolariga 10 000 so‘m
   

Jami 30 000 so‘m.
Ma’lumki, hisoblangan eskirish summasi ishlab chiqarilgan mahsulotlar tannarxiga qo‘shiladi va keyinchalik sotishdan tushgan tushum hisobidan qoplanadi. Shuning uchun hisobda bir paytning o‘zida joriy xarajatlarning ko‘payishini va hisoblangan eskirish summasining ko‘payishini aks ettirish zarur. Asosiy ishlab chiqarish bino va inshootlari bo‘yicha eskirish summasi 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schotining debeti va 0220-«Bino, inshootlar va uzatuvchi moslamalarning eskirishi» schotining krediti bo‘yicha yozilishi lozim. Ushbu xo‘jalik muomalalari buxgalteriya hisobi schotlarida quyidagicha aks ettiriladi:
Debet 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» schoti 30 000 so‘m. Kredit 0220-«Bino, inshootlar va uzatuvchi moslama-
larning eskirishi» schoti 30 000 so‘m.

13.