8-мавзу XVI-XIX asrlarda Markaziy Osiyoda siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy hayot. 4-qism. Reja

Turkmanlarning davlatlari bolganmi?

Turkman qabilalari tarqoq holda yashaganligi tufayli o‘zlarining davlatlarini tuza olishmagan.
Shuning uchun turkman qabilalari qo‘shni davlatlar tomonidan talab kelingan va tugalmas kurashlar girdobiga tushib qolgan.

XVI asr boshlarida Turkmaniston

XVI asr boshlarida Tumuhim rkmanistonning so‘nggi o‘rta asrlar tarixida rol o‘ynagan davlatlar
Eronda Safaviylar davlati
O‘rta Osiyoda Buxoro va Xiva xonliklari
XVI asr boshlarida turkman qabilalarini bo‘ysundirish
turkmanlar yerlarini bosib olish uchun
bu davlatlar o‘rtasida shafqatsiz urushlar bo‘lib o‘tgan.

XVI asr boshlarida turkmanlar bir necha katta va kichik guruhlarga bo‘lingan

Birinchi turkman qabilalari guruhi yashagan joylari

Ikkinchi turkman qabilalari guruhi yashagan joylari

Uchinchi turkman qabilalari guruhi yashagan joylari

Ko‘chmanchi turkman aholisi

Turkman aholisi

Hamma turkman qabilalari quyidagi ikkita katta guruhga bo‘lingan: Sain-xoni va Esen-xani (yoki Hasan eli).

Turkman qabilalarining xo‘jaligi:

Turkman qabilalari Xiva xonlariga soliq to‘lab turgan. Abulg‘ozixonning “Shajarayi turk” asarida

Turkmanlar

• XVI asr o‘rtalarida Xorazm va Amudaryoning quyi sohillaridan Kaspiy dengizigacha va Ust-Yurtning shimoliy chekkalaridan to Atrekkacha bo‘lgan hududlar Ilbars va uning akasi avlodlariga nasldan naslga o‘tib kelardi.
• Har bir Sulton odatdagidek bir necha shahar va ma’lum bir o‘zbek va turkman ko‘chmanchilariga egalik qilgan.
• Chegaraning noaniqligi, noiblik hududlarining katta-kichikligi va merosga ega bo‘lishdagi chalkashliklar to‘xtovsiz kurashlarni keltirib chiqargan.
• Turkman xalqlari XVI-XVII asrlarda Xorazm xonligida yashagan bo‘lsalar ham ularning tarqoqligi va birlashmaganligi bois hokimiyatda o‘zbeklar egalik qilar edilar.
• Ko‘p hollarda hokimiyat uchun kurashlarda Buxoro xonligi ham aralashar edi.