8-mavzu: O‘quvchilarda ijodiy fikrlash, muammolarni hal eta olish va bilimlarni rivojlantirishga qaratilgan turli ta’lim yondashuvlari, startegiyalari, texnologiya va metodlari Reja

zamonaviy ta’lim texnologiyalari
, bizningcha: 
-
pedagogik faoliyat (ta’lim-tarbiya jarayonining) samaradorligini oshirishi; 
-
o‘qituvchi va o‘quvchilar o‘rtasida o‘zaro hamkorlikni qaror toptirishi; 
-
o‘quvchilar tomonidan o‘quv predmetlari bo‘yicha puxta bilimlarning 
egallashini ta’minlashi; 
-
o‘quvchilarda mustaqil, erkin va ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini 
shakllantirishi; 
-
o‘quvchilarning o‘z imkoniyatlarini ro‘yobga chiqara olishlari uchun zarur 
shart-sharoitlarni yaratishi; 
-
pedagogik jarayonda demokratik va insonparvarlik g‘oyalarining 
ustuvorligiga erishishni kafolatlashi zarur. 

---

Demak, zamonaviy texnologiyalarning shakllari turlichadir. Biroq, ularning 
barchasi o‘z mazmuniga ko‘ra yagona maqsad sari yo‘naltiriladi. Ya’ni, ular 
o‘quvchilarning nazariy bilimlarini chuqurlashtirish, kengaytirish, egallangan 
nazariy bilimlaridan amaliyotda mustaqil va samarali foydalana olish ko‘nikmalarini 
hosil qilish, ularni ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni uyushtirishga tayyorlash, 
ijtimoiy faollikni shakllantirish, yetuk axloqiy sifatlarni tarkib toptirish, teran va 
sog‘lom fikr, keng dunyoqarash egasi bo‘lgan komil shaxsni kamol toptirishga 
xizmat qiladi. Shu bilan birga, har bir pedagog o‘qituvchi kasbiy kompetentsiyasiga 
qo‘yilayotgan zamonaviy talablarni bajargan hisoblanadi. Chunki o‘qituvchi kasbiy 
kompetentsiyasining sifatlaridan biri – o‘quvchilar ehtiyojini anglay olish va 
motivatsiyasini uyg‘otish bilan birga mustaqil fikrga ega bo‘lgan kadrlarni 
yetishtirishdan iboratdir. 
Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki, har bir o‘oqituvchining 
innovatsion 
tayyorligi
deganda uzluksiz ta’lim sharoitida pedagogik innovatikaning to‘liq 
mazmun-mohiyatini egallash bo‘yicha uning nazariy, amaliy va psixologik-
fiziologik saviyasini tushunamiz. Bunday tayyorlik pedagogik tizim natijasi sifatida 
nazariya va amaliyotning bir butunligini ta’minlash, o‘quv ishlariga vijdonan 
munosabatda bo‘lishga tarbiyalash hamda ijodiy faollikni rivojlantirish asosida 
o‘quvchilarda konkret fanlar va umumkasbiy faoliyat shakllari bo‘yicha bir butun 
bilimlar va malakalarni shakllantirishga ko‘mak berishi kerak. Innovatsion 
faoliyatni amalga oshirish jarayonida o‘qituvchilarning pedagogika oliy o‘quv 
yurtida o‘quv rejalari kursini o‘tashida olgan barcha bilimlari, malakalari va 
ko‘nikma, shuningdek, shaxs sifati aniqlashtiriladi va amaliyotda sinaladi. 
Rivojlangan mamlakatlar qatoridan munosib o‘rin egallayotgan mustaqil 
davlatimizda yosh, malakali kadrlarni tayyorlash ustuvor vazifa sifatida belgilangan. 
Mazkur vazifaning samarali bajarilishi ko‘p jihatdan ta’lim-tarbiya mas’uliyati 
zimmasiga yuklatilgan o‘qituvchilarning kasbiy tayyorgarligi, pedagogik mahorati, 
ma’naviy-axloqiy fazilatlariga bog‘liq. Shunday ekan, o‘qituvchi-tarbiyachilarning 
o‘zini tarbiyalash, ularning yuqori malaka va layoqatlarga, yuksak mahoratga ega 

---

bo‘lishlarini ta’minlash davr talabidir. Barchamiz o‘qituvchi faoliyatining 
samaradorligini belgilab beruvchi muhim omil bu – dars o‘tish san’ati ekanligini 
yaxshi bilamiz. Darsning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan dars ishlanmasining savodli 
ishlab chiqilganligi ta’minlaydi. Bu holat esa o‘qituvchining dars strukturasini 
qanchalik bilishi, uning komponentlarini to‘g‘ri belgilay olishiga bog‘liq.
Nazorat uchun savollar: 
1.
 
Ijodiy-tanqidiy fikrlash nima?
 
2.
 
O’quvchilar muammolarini hal etishga xizmat qiladigan tanqidiy 
fikrlashning qanday bosqichlarini bilasiz?
 
3.
 
“Chaqiruvga qadar boshlang‘ich tayyorgarlik” fanini samarali o’qitishda 
ta’lim texnologiyalarining ahamiyati qanday?